De Croton en de Ranonkel

De Croton en de Ranonkel, twee literaire planten

Twee plantenverhalen boeien mij nog steeds. Eerst las ik van Jacques Hamelink “Ranonkel of de geschiedenis van een verzelving”. Later kreeg ik de verhalenbundel “Croton en andere verhalen” van Jos Vandeloo in mijn handen. In beide vertellingen woekert een plant zich door het leven van de hoofdrolspelers.

Bij Hamelink lees ik een opborrelend optimisme naar een nieuwe wereld. Bij Vandeloo proef ik vooral een afkeer voor de huidige maatschappij.

De omslag van Ranonkel is het Palais Idéal in Hauterives, Frankrijk. Het is gebouwd door Ferdinand Cheval, een postbode. Hij wijdde 33 jaar van zijn leven aan de bouw van zijn paleis. Het verhaal gaat dat hij op een dag struikelde over een steen met een opmerkelijke vorm. Dit inspireerde hem en hij keerde de volgende dag terug naar dezelfde plek om meer stenen te verzamelen. In 33 jaar tijd verzamelde hij tijdens zijn postroute stenen en in de nacht bouwde hij bij het licht van een olielamp een wonderlijk paleis.

Het verhaal Ranonkel begint en eindigt met het huis van Evarist Schouwvagher. Maar halverwege het verhaal ontstaat een gebouw, een stad vergelijkbaar met het Palais Idéal. In 1969, toevallig (?) het jaar dat Ranonkel van Hamelink verscheen, werd het paleis uitgeroepen tot nationaal monument.

De dreigende natuur zoals Jacques Hamelink deze beschrijft ervaar ik juist als uitweg, een mogelijkheid om te overleven. Het boek Ranonkel is voor mij een voorbeeld hoe wij mensen nog steeds het boeiende en mooie van de natuur moeten leren kennen. Ondanks de afschrikwekkende mensenmomenten die beschreven worden in Ranonkel.

Het ongenaakbare van een hiërarchie symboliseert de verwoestende, alles vernietigende Croton. Jos Vandeloo wil juist een idealistische, paradijselijke leefwereld. De kracht waarmee Vandeloo in dit korte verhaal de pensionering van een betrouwbare werknemer beschrijft heeft in de huidige crisis en pensioenvraagstukken een voorspellende waarde gekregen.

Beide verhalen blijven voor mij een aanrader voor de boeken- en plantenliefhebbers.

 

Croton en andere verhalen 1964 ISBN 9022301249

Ranonkel of de geschiedenis van een verzelving 1969 ISBN 9060125991

Advertentie