Gasten uit Tanzania

In eerdere blogposts heb ik het over mooie vakantiereizen naar Tanzania. Veel moois is daar te ontdekken. Nu wil ik eens schrijven over gasten uit Tanzania. Omhoog kijkend in Amsterdam, of andere steden in West-Europa, zijn deze gasten elke zomer weer te ontdekken. Nu in onze winter vliegen deze gasten hoog boven Tanzania.

Voor mij zijn het welkome gasten. Graag zou ik er iets meer vlakbij mij in de buurt willen ontdekken. Per dag eten ze wel 20.000 insecten! Daar kan geen (milieu-onvriendelijke) spuitbus tegenop. Bladluizen, vliegende mieren, zweefvliegen, spinnetjes, kortom alles wat zich als insect in de lucht bevindt en geen angel heeft, wordt verorberd. Natuurlijk heb ik dan liever dat ze wat kieskeuriger zijn en vooral de muggen voor mij uit de lucht vangen en opeten!

Begin mei verschijnen de donkere, sikkelvormige silhouetten aan de hemel. Ze komen dan terug van hun winterverblijf in Afrika, ten zuiden van de evenaar. Na een tocht van 7000 kilometer arriveren de eerste gasten.

Het zijn meestal de mannetjes die al eerder hebben gebroed. Zij zoeken onmiddellijk het nest van het vorige jaar en na enkele dagen komen ook de vrouwtjes aan. Dan wordt het nest opgeknapt met met haren, sprietjes, zaadpluis, veertjes, e.d., die in de lucht zweven. Het geheel wordt met speeksel aan elkaar gekleefd tot een klein, hard kommetje. Hierin worden rond 20 mei twee tot drie witte eitjes gelegd welke beurtelings door het mannetje en het vrouwtje worden bebroed. Na ongeveer twintig dagen komen de eieren uit, de jongen zijn de eerste tien dagen blind en kaal. De ouders vangen insecten in de lucht, die in de keelzak tot een bal worden gevormd. Hiermee worden de jongen gevoerd. Op mooie zomerdagen brengen de ouders tientallen van deze voedselballen naar het nest. Tijdens slechte zomers, als er weinig insecten zijn, vliegen ze soms honderden kilometers ver om voedsel te zoeken.

Het zijn vlotte vliegers. Na zes weken, rond 25 juli, vliegen de jongen uit en moeten direct kunnen vliegen. Ze zullen dat zonder onderbreking de eerste jaren blijven doen. Men denkt dat ze diezelfde avond al deelnemen aan de nachtvlucht om daarna gelijk richting Tanzania te vertrekken. Een groot deel van de overige vogels uit de kolonie is dan alweer naar het zuiden vertrokken.

Deze in kolonies levende zwart-bruine mysterieuze stadsvogel is een bijzonder beest. De wetenschappelijke naam is Apus apus.

Hij is geen lid van de zwaluwenfamilie, maar van een aparte groep, de Apodidae, wat zonder poten betekent. Dit klopt niet helemaal, want zij hebben kleine, pootjes met veren en vier naar voren gerichte scherpe nagels. Hiermee kunnen zij zich vastgrijpen aan muren of dakranden.

Om te kunnen vliegen laten zij zich gewoon vallen. Het opstijgen vanaf de grond is voor de gierzwaluw een moeizame bezigheid. Lopen is ook niet echt nodig, want zij brengen bijna hun hele leven vliegend door.

Eten, drinken en slapen, soms zelfs paren gebeurt in de lucht.

Zij kunnen tijdens het vliegen snelheden bereiken van 120 km per uur. En dat voor een vogel van zo n 16 cm lang met een spanwijdte van 42 cm.

Tegen de avond verzamelen de gierzwaluwen die geen nest hebben, zich in groepen en stijgen dan op tot een hoogte van drie tot vijf kilometer.
Daarna laten ze zich in een soort halfslaap meevoeren op thermiek en cirkelen langzaam naar beneden. Deze gasten uit Tanzania zijn dus echt wonderen der natuur!

Voor meer prachtige verhalen over Amsterdamse beesten:

Het Amsterdamse Beestenboek ISBN 9789059374065