Arnhem Spookstad

Mijn vader woonde tijdens de Tweede Wereld Oorlog in Arnhem. Zelf ben ik veel later geboren in deze stad. Veel verhalen kreeg ik niet over deze zwarte tijd. Wel stonden er een rij met dikke woordenboeken bij ons thuis. In mijn middelbare schooltijd mocht ik hiervan gebruik maken. Een talenknobbel heb ik er niet door gekregen. Wel heeft het verhaal achter deze woordenboeken veel indruk op mij gemaakt. Een schoolvriendje van mijn vader heeft ze bij hem achter gelaten. De gehele oorlog hebben ze onder het slaapkamerbalkon gelegen. Het gegeven dat ze nooit zijn opgehaald zegt genoeg. Dat mijn vader met zijn familie in de Achterhoek ondergedoken hebben gezeten is daardoor een veel makkelijker verhaal.

In 1994, toen vijftigste verjaardag van de Slag om Arnhem werd herdacht, riep de Arnhemse Courant ooggetuigen op hun ervaringen te verwoorden in een brief, ‘alsof het net gebeurd was’. Dat leverde een stroom van reacties op, ook uit Apeldoorn en Deventer, waarmee de krant toen samenwerkte.

De meeste verhalen gingen over de evacuatie. Geen wonder: toen de Duitsers hun controle terug hadden kregen de 95.000 inwoners het bevel hun stad te verlaten; waarheen mochten ze zelf bepalen. We konden een scherpe selectie van de vaak aangrijpende, ontroerende of amusante inhoud met moeite kwijt op de drie beschikbare (nog grote) krantenpagina’s; een heleboel fraaie verhalen konden we gewoon niet gebruiken. Daaruit groeide het plan de zestig inzendingen te verwerkend tot een boek en met de opbrengst een monument te bekostigen ter herinnering aan de evacuatie. Dat monument, een gevelplaat aan het begin van de Apeldoornseweg waarover veel Arnhemmers vertrokken, werd op 12 april 1995 onthuld. Tegelijk werd het boek gepresenteerd: Arnhem Spookstad.

Over het terugkomen in een totaal vernielde stad, waar alle dierbare herinneringen verdwenen waren of moedwillig beschadigd. Over kleine persoonlijke drama’s en over dramatische voorvallen die grote indruk maakten. Het boek is al decennia uitverkocht en nauwelijks antiquarisch verkrijgbaar. Veel van de inzenders zijn intussen overleden. Maar hun verhalen mogen niet verloren gaan. Daarom is besloten een herdruk te realiseren. Het originele boek is aangevuld met een extra hoofdstuk: ‘Wat als de Slag om Arnhem gelukt was?’.

Het eerste boek heb ik gemist. Maar het tweede boek met aanvulling wil ik graag gaan lezen.

https://geschiedenis-winkel.nl/arnhem-spookstad-andre-horlings.html