Oudjaar door het jaar

Een verzameling van oudjaar gebruiken probeer ik hier te verzamelen:

Malanka

Oudejaarsavond (volgens de Juliaanse kalender) in Oekraïne, Rusland en Wit-Rusland. Jaarlijks op 13 januari, de vooravond van Oud Nieuwjaar. Malanka’ (Маланка, ook wel ‘Genereuze Avond’ genoemd) herdenkt de feestdag van Melania de Jongere. Vroeger ging men verkleed de deuren langs om te zingen en toneel te spelen. Tegenwoordig kleedt men zich in traditionele Oekraïense kostuums en verzamelt zich in groepen. Men gaat nog wel bij buren, vrienden en familie langs.

Het Oekraïense Nieuwjaar kreeg de naam ‘Malanka’ vanwege een oud volksverhaal van heidense oorsprong. ‘Malanka’ is vernoemd naar de Lente, de dochter van Moeder Aarde, die later liefkozend ‘Mylanka’ (van ‘liefhebben’) werd genoemd. Volgens de overlevering werd de Lente op een dag ontvoerd door de Duivel. Pas toen ze bevrijd werd, begonnen de bloemen weer te bloeien en het lentegroen zich weer te verspreiden. Met ‘Malanka’ vieren Oekraïners op symbolische wijze het begin van de lente.

 

Holika Dahan

15 Sukla Phalguna, de laatste dag van de Hindoekalender. De avond voor Holi, de laatste dag van de maand Phalguna. Op deze dag verbrandt men de tevoren geplante Holika, welke het kwade symboliseert. Laatste dag van het Hindoejaar bij de Purnimanta-rekening.

 

Het feest herinnert aan Holika, zuster van de hardvochtige koning Harnaakoes. Koning Harnaakoes liet zich als god vereren. Zijn zoon Prahlaad weigerde daaraan mee te doen, hij vertikte het een mens te aanbidden. De koning probeerde vergeefs zijn zoon te overreden. Prahlaad volhardde in het aanbidden van de ware god, zong liederen ter ere van deze god en maande ook andere kinderen dit te doen. De koning beschouwde dit als ondermijning van zijn gezag en besloot zijn zoon te doden Hij liet hem met stenen verzwaard in zee gooien, maar Prahlaad bleef wonderwel drijven.

 

Het lukte ook niet om hem met wapens te doden. En nadat hij levend was begraven, bleek hij na enige weken nog springlevend te zijn. Daarna nam de zuster van Harnaakoes, Holika, met de prins plaats op een brandstapel, in de mening dat vuur geen vat op haar had. Nadat het vuur de hele nacht had gebrand, bleek de vrome Prahlaad gespaard te zijn en Holika verbrand.

Tijdens de Holika-ceremonie loopt iedereen rond het vuur onder het roepen van verwensingen aan het kwaad. Ook werpt men rijstkorrels, aarde en stenen in het vuur om alle slechte gedachten en gewoonten te verbranden.