Wat te doen met minder schuwe wolven?

Van de zoogdiervereniging kreeg ik een interessant artikel:

De wolf is weer gevestigd in Nederland en is de kans groot dat er meer nieuwe wolven naar Nederland komen. Wolven zijn slim en passen zich gemakkelijk aan en laten daarom zeer uiteenlopend gedrag zien, maar wat is normaal gedrag? Volgens het advies van het Large Carnivore Initiative for Europe is dit afhankelijk van omgevingsfactoren, individuele persoonlijkheid en individuele ervaringen van een wolf.

Er komen steeds meer jonge wolven vanuit Duitsland Nederland binnen op zoek naar een geschikt leefgebied. Een aantal van deze wolven heeft zich gevestigd op de Veluwe en zelfs welpen gekregen. Toch blijft dit voor veel mensen spannend. De Nederlandse maatschappij is het samenleven met de wolf verleerd en kent deze diersoort voornamelijk van sprookjes zoals Roodkapje die ons als mens angst inboezemen voor wolven. Echter, wolven lijken minstens even bang voor mensen.

Door eeuwenlange bejaging ziet de wolf de mens als gevaarlijk. De wolf is zelf een roofdier die fit moet zijn om achter prooidieren aan te rennen. Als hij gewond raakt kan hij mogelijk minder goed jagen en dus dan verhongeren. Wolven die voorzichtig zijn en alle onnodige risico’s vermijden zullen het langste leven, meer jongen krijgen en hun voorzichtige gedrag ook hun jongen weer leren. Het vermijden van mensen betekent overigens niet dat de menselijke omgeving vermeden wordt. Een wolf die ‘s nachts of overdag in de buurt van dorpen loopt is normaal. Ook een wolf die stopt als hij mensen ziet en er naar kijkt vertoont normaal gedrag voor een wolf. Dit blijkt uit de nieuwe richtlijnen van de Large Carnivore Initiative Europe, onderdeel van de IUCN.

Een ontmoeting op korte afstand met een wolf is meestal een plotselinge verrassing voor beiden. Beide bevriezen dan veelal en analyseren de situatie. Zolang beide partijen kalm reageren is er geen sprake van een risicovolle situatie. Verhalen van wolven die mensen toelaten binnen 30 meter zonder te vluchten of naar mensen toekomen zijn zeldzaam en zijn in regel te herleiden naar ongepast gedrag van mensen (in het verleden van de wolf) of naar fixatie op een prooi, waarbij de mens genegeerd wordt. Bijvoorbeeld het voeren van wolven zal wolven minder bang maken voor mensen en wolven aansporen mensen op te zoeken. Op het moment dat een wolf mensen zelf, dus niet hun schapen of hond, bewust gaat opzoeken heet dat een brutale wolf.

Wat te doen tegen brutale wolven?

De LCIE heeft duidelijke adviezen wat moet worden gedaan bij brutale wolven. Een wolf die meerdere dagen achter elkaar op minder dan 30 meter van een huis wordt gezien vertoont afwijkend en onwenselijk gedrag. In dit soort gevallen moet worden gezocht naar de reden waarom dit individu zo vaak gezien wordt. Mogelijk voedsel in de buurt van het huis moet worden verwijderd en loslopende honden moeten worden aangelijnd tijdens het uitlaten en binnen gehouden als de eigenaar er niet bij is.

Een wolf die mensen meerdere keren toelaat binnen 30 meter vertoont ook afwijkend en onwenselijk gedrag. Ook hier moet, volgens de LCIE, naar de reden worden gezocht dat dit individu dit toelaat en moet het gebruik van rubberen kogels worden overwogen om dit dier weer bang te maken voor mensen. Deze kogels zullen de wolf niet blijvend verwonden, maar doen goed pijn waardoor de wolf uit de buurt van mensen zal blijven.

Een wolf die actief mensen opzoekt kan een gevaar voor mensen vormen. Dit soort wolven zijn ongewenst en vereisen actie. Als de wolf nog geen mens heeft aangevallen moet er eerst worden gekeken of de wolf kan worden afgeleerd naar mensen toe te komen, bijvoorbeeld door gebruik te maken van rubberen kogels. Als de wolf naar mensen toe blijft komen is het advies van de LCIE om deze wolf af te schieten. Eenzelfde advies geldt uiteraard ook voor wolven die mensen aanvallen zonder provocatie. Een dergelijk besluit kan nooit in het veld genomen worden, maar uitsluitend door de verantwoordelijke bestuurders. Zonder officiële goedkeuring blijft het schieten van een wolf, ook bij provocatie, een vorm van stroperij en daarmee een misdrijf.

Gedragsregels voor mensen

Om ervoor te zorgen dat de wolven in Nederland geen brutale wolven worden, moeten wij als mens weten wat we wel en niet moeten doen, namelijk:

• Blijf bij een ontmoeting met een wolf rustig en probeer na te gaan wat het dier wil doen.
• Voer een wolf niet.
• Benader een wolf niet, loop eerder rustig weg van de situatie.
• Houd de hond aan de lijn in wolvengebied.

Op deze manier zullen de wolven ook in Nederland bang blijven voor mensen. Dit is in het belang van zowel de mens als de wolf.

Tekst: Glenn Lelieveld en Joliene Wennink (Zoogdiervereniging)
Bron: LCIE.2019. Policy Support Statement: The management of bold wolves