Spaarzaam koken (op Aardgas)

Als energiecoach zie ik soms tijdens een huisbezoek extreem hoge rekeningen voor kookgas. Gemiddeld kookgas verbruik voor een gemiddeld gezin is 37 m3 per jaar. Door een aantal deelnemers tijdens een webinar van !Woon zijn er veel bespaartips verzameld.

De credits voor deze blogpost zijn dan ook voor mijn collega-energiecoachen.

Vooraf: Groenten, aardappelen en vlees klein snijden. Kleine stukken zijn sneller gaar dan grote. Je pasta al dente koken. En dan al dente volgens de Italianen! (Ik heb ooit in een Italiaans restaurant gewerkt, met een kok die rechtstreeks uit Florence ofzo was ingevlogen. Italiaanse al dente is in onze beleving bijna rauw.)

Vooraf garen op een brandende kachel is ook besparend.

Weetje: de Glycemische Index van al dente gekookte pasta is lager dan van volledig gegaarde paste. (Bron: Hoe word je 100?; William Cortvriendt.)Peulvruchten en granen weken voordat je ze kookt.
En dan in de snelkookpan koken (of na relatief kort koken in de hooikist doen). Voor peulvruchten en/of granen koken eenvoudig. Voor het koken van groenten is een tabel zinvol voor het behoud van de smaak. In een tabel van de gebruiksaanwijzing van de snelkookpan staan de tijden per groente aangegeven.

Een out-of-the-box oplossing, als je je gasverbruik omlaag wilt hebben: bij IKEA een 1- of 2-pits inductiekookplaat kopen.

—
Er bestaan nu zero-waste kookboeken. Ik zou wel geïnteresseerd zijn in (het samen maken van) een kook/werk-boek milieubewust koken en watergebruik.

Eieren en groenten kun je ook met een klein beetje water koken: stoom is heter dan water. Bijvoorbeeld laagje water van 1 centimeter.

Eieren en pasta kun je zodra het water kookt, 1 minuut laten koken en dan het gas uitzetten en in de bedoelde kooktijd laten staan. Dan gaart het ook. (Even mee experimenteren.)

Water (afgemeten) aan de kook brengen met een waterkoker en dan in de pan.

Tijdens het koken:

Branders onder de pan houden, ipv dat de vlammen om de pan heen gaan en evt een snelkookpan. Niet onnodig veel water gebruiken, gas indraaien wanneer het kookt…. Maar gemiddeld is kookgas 37 m3 per jaar.
Doe de deksel op de pan. Dan blijft de warmte in de pan. En kun je het gas lager zetten.

Zet het gas dus ook lager als het voedsel kookt. Het garen vindt al plaats bij 80 graden. Tegen de tijd dat het water van 100 naar 80 graden is afgekoeld is het al gaar. Zo bespaar je 20% van de stroom of gas. Met pasta en rijst werkt dit ook goed.

Later:

Hooikist-methode: in kranten + handdoek in je bed laten garen.
Of een echte hooikist kopen of maken.
Of (misschien zijn ze nog ergens te koop) een “kookmadam”. Dat is een soort theemuts voor pannen.

Neem precies genoeg water voor het koken van pasta, rijst en groenten

Pasta en rijst worden ook gaar als je het gas uitzet, zodra het water kookt. Het kan iets langer duren. Probeer het eens

Gebruik minder pannen. In veel recepten moet je ieder ingrediënt in een andere pan koken. Maar soms kan het ook gewoon bij elkaar. Bijvoorbeeld aardappelen en groente voor de stamppot.

Maak roerei in plaats van een gebakken ei. Veel sneller klaar en net zo lekker!

Met een inductiekookplaat verbruik je gemiddeld 175 kWh stroom per jaar, al is dit wel afhankelijk van de grootte en het vermogen van je kookplaat en van hoe je deze gebruikt. Een voordeel van de inductiekookplaat is dat deze alleen de pan opwarmt en niet de kookplaat zelf. Inductie reageert bovendien net zo snel als aardgas. De pannen die je gebruikt moeten wel geschikt zijn voor inductie. Dit herken je aan het spoelicoon, maar kun je ook zelf testen met een magneet: als deze aan de onderkant van de pan blijft hangen, zit je goed. Dit heeft te maken met de elektromagnetische werking. Het elektromagnetische veld is niet schadelijk en de elektromagneten die dat veld opwekken, schakelen automatisch uit als er geen pan op ‘het vuur’ staat. Let wel op met inductiekoken als je een pacemaker hebt. Overleg in dit geval altijd met je arts of met een pacemakertechnicus. Overgaan op elektrisch koken, is een behoorlijke kostenpost. Zo moet er worden geïnvesteerd in de juiste stroomvoorzieningen. Met oog op de toekomst is het – vooral als je nu gaat verbouwen – goed om hierbij stil te staan. Er is op dit moment enorm veel verschil tussen de inductiekookplaten die op de markt zijn, in alle opzichten: energieverbruik, efficiëntie, gebruiksgemak, afmetingen, mogelijkheden en installatie-eisen. Er is voor iedere wens en situatie een geschikte kookplaat. Het advies luidt echter om je goed te laten informeren. Ook is het raadzaam om de inductiekookplaat door een professional te laten installeren. Alleen als de productinformatie expliciet vermeldt dat het plug and play is, hoeft dat niet.

Hoeveel energie je tijdens het koken verbruikt, hangt af van het type kookplaat, maar zeker ook van de manier waarop je kookt. Experts adviseren voor energiezuinig koken:

• Doe een deksel op de pan, hierdoor verlies je tot wel drie kwart minder warmte.
• Zet de temperatuur (of de vlam) lager zodra het water kookt.
• Zorg dat de warmte niet langs de pan heen gaat (warmtebron is kleiner of even groot als pan). Bij inductie is dit minder belangrijk: hier zorgt de magneet ervoor dat er alleen warmte naar de pan gaat.
• Maak gebruik van een snelkookpan.