Ik woon naast de Bijlmerweide. Met het aansluitende Diemerbos en het Gaasperpark is de Bijlmerweide onderdeel van Natuur Netwerk Nederland. Eerder sprak men van de Ecologische Hoofd structuur. Bij de Stikstof discussie gaat het om deze gebieden. Hoe mooi en hoe belangrijk deze gebieden zijn is bij velen onbekend. Rondlopend door Kantershof is dat goed te zien. Hoge ondoordringbare schuttingen en versteende tuinen overheersen steeds meer. Terwijl een bloeiende gesloten haag zoveel meer te bieden heeft voor insecten, vogels en andere dieren.
Elders maken anderen zich wel druk over hagen en heggen:
Stichting Heg & Landschap wil grootschalig plantgoed beschikbaar maken voor natuurorganisaties en particulieren op basis van de laatste wilde populaties. Die beslaan minder dan 3% van de bossen en heggen. De komende jaren zal het werk aan heggen en houtwallen nationaal moeten opschalen.
Uiterlijk in 2030 moet 10% van het buitengebied bestaan uit natuurrijke verbindingen. Naast heggen en houtwallen gaat het ook om bosstroken en ‘plas-dras-overgangen’, natuurlijke oevers, met ruimte voor moerasplanten.
Een eeuw geleden werd het Nederlandse boerenland doorkruist door een netwerk van duizenden kilometers aan heggen en houtwallen.
Door ruilverkavelingen en het gebruik van prikkeldraad is daar veel van verdwenen. Er zijn echter verschillende organisaties actief in Nederland die de heggen proberen te herstellen. Lokaal zijn losse heggen en houtwallen bewaard gebleven, maar slechts op een paar plekken ook het volledige landschap. Een voorbeeld vormt het Maasheggengebied, op de grens van Brabant en Limburg. De heggen die er nog staan worden door ecologen gezien als genenbank voor inheemse struiken, bomen en klimplanten. Ook vanwege de cultuurhistorische waarde is Maasheggen uitgeroepen tot Werelderfgoed. In Olst heeft de organisatie Hoopheggen in drie jaar ruim twintig kilometer gemengde heggen aangeplant. Er komen talloze soorten voor, van bloeiende klimplanten tot bijzondere schimmels en korstmossen.
In het klein kunnen stadstuinen ook begrensd en omringd worden door hagen en heggen. De meerwaarde van een levende, groene, groeiende en bloeiende haag rondom de tuin is groot. Het is belangrijk voor de natuur. Maar het dempt ook de extreme hoge en lage temperaturen in en rondom het huis. Geen dure ventilatoren en/of airco in huis, geen terrasverwarming buiten, maar levendige natuur om van te genieten.
Blogger uit Amsterdam-ZuidOost 
ik zei het hier vorige week nog , terug naar kleinschaliger landschap , en in de bebouwde kom paal en perk stellen aan schuttingen en versteende tuintjes
bedroefde groet
LikeGeliked door 2 people
Mocht dat kunnen…
Hoopvolle groet.
LikeGeliked door 2 people
In België zorgen de ‘Regionale Landschappen’ voor dat herstel. Zo hebben wij met hulp van hen een inheemse houtkant aangelegd in onze tuin. Een oase van 50 op 5 meter. We noemen het ons ‘vogelbosje’ omdat er zoveel vogels in wonen.
LikeGeliked door 1 persoon
Het zou mooi zijn als op deze manier meer en meer de verstening van Nederland (en andere landen) teruggedrongen kan worden. Rondom ons gelukkig nog veel heggen, hagen, houtwallen, takkenrillen en ander groen. Vol leven!
LikeGeliked door 1 persoon
Gelukkig hebben wij een lekker groen tuintje in een ook verder nog steeds mooie groene wijk. Maar ook hier maken betonnen tuintjes steeds mee opgang. Plantenbakje erop en klaar, gemak dient de mens tenslotte. 😦
LikeGeliked door 1 persoon
Een goed stuk, Rob. Het is wat mij betreft ook noodzakelijk om weer te zorgen voor minder steen en asfalt en meer bossen, tuinen, heggen etc. Bij mij in de buurt zie je enorm veel tuinen met een hoog, ondoorzichtig, houten of kunststoffen hek. Je ziet ook veel te veel tuinen, die volledig afgedicht zijn met tegels. Het enige groen staat soms in een stenen plantenbakje. Bij ons in Vlaardingen hebben ze ook een heel aparte visie op parken en plantsoenen. Het mooie centrale park t’ Hof is totaal vernield door die doorgeslagen idioten. Een prachtig bosachtig park werd een kaalslag met nog nauwelijks enige begroeiing. Datzelfde hebben ze gedaan met een groot park in de “Westwijk” en ook nog eens bij een prachtig park, het Oeverbos. De achterliggende visie ontgaat mij in het geheel en men kan het blijkbaar ook niet echt verantwoorden. Momenteel is men van plan het terrein in de zogenaamde Broekpolder “aan te pakken” Zeventig hectare bomen en struiken gaan tegen de vlakte om er een 1 meter dikke laag grond op te brengen. En dat zou helpen tegen gifgrond en giftig afvalwater. Volgens mij is dat onzin en gaat men de grond gewoon bouwrijp maken. Ik geloof al lang niet meer in de eerlijkheid en de oprechte bedoelingen van de politiek.
LikeGeliked door 1 persoon
“Een eeuw geleden werd het Nederlandse boerenland doorkruist door een netwerk van duizenden kilometers aan heggen en houtwallen. Door ruilverkavelingen en het gebruik van prikkeldraad is daar veel van verdwenen.”
Met enige verbazing heb ik deze zinnen gelezen en nog eens overgelezen. Er wordt een loopje genomen met de geschiedenis. Prikkeldraad is ‘uitgevonden’ voordat mijn grootvader geboren is (1881) en heeft sindsdien langzaamaan de heggen en boswallen vervangen. Althans in mijn geboorteprovincie Drenthe. Hoe het er in andere provincies toegegaan is weet ik niet, maar heb weinig reden ervan uit te gaan dat het daar wezenlijk anders is geweest.
Prikkeldraad was een afrastering die nauwelijks kostbaar weiland kostte, iets wat houtwallen en stekelheggen wel doen. Bedenk even dat een boer altijd in economische termen heeft moeten denken om een inkomen te kunnen verwerven, dus elke vierkante meter extra was winst voor hem.
In mijn kindertijd; ik ben geboren in 1944, werd het prikkeldraad al langzaamaan vervangen door schrikdraad. Niet alleen bij de aanleg van een prikkeldraadafrastering kon je je lelijk verwonden, maar het was de schrik voor elke boer was dat zijn koeien ‘op de draad’ terecht kwamen. Hele lelijke wonden kreeg je dan, vooral aan de uiers en tepels. De komst van het schrikdraad was daarom een zegen. Ik heb het nu over midden jaren ’50.
De ruilverkaveling, die zijn hoogtepunt had in de jaren ’60 en ’70, zal best een groot deel van de nog resterende heggen en boswallen naar de Filistijnen geholpen hebben, maar werd vooral geïnitieerd door de Europese wens van schaalvergroting in de landbouw teneinde het voedselpakket goedkoop te houden. Ik hoef niet te vertellen wat uiteindelijk daarvan de gevolgen geweest zijn; de vooral negatieve gevolgen ervan ondervinden we nu vrijwel dagelijks.
Maar of de herintroductie van een heggenlandschap daar iets aan kan bijdragen? Ik heb mijn twijfels.
Wat de boeren voor reden hadden om prikkeldraad als afrastering te gebruiken, zie je in wezen weer terug in de kleine stadstuintjes; die zijn allemaal te klein voor een robuuste heg. Huizen, gebouwd in de jaren ’80 en ’90 zijn als regel minder dan 6 m breed en met een beetje geluk kan de tuin 15 m diep zijn en vaak staat er ook nog een schuurtje op met een grondoppervlak tussen 8 en 10 vierkante meter. Ook het gezamenlijke achterpaadje, 1 á 1,5 m, gaat er ook nog eens van af. Dus je zeer beperkte tuinruimte ga je dan niet verkwisten met een heg, maar kies je voor een weinig ruimte in nemende schutting en de niet-tuinierders leggen die ruimte vol met tegels of stenen.
Maar ook een volledig beplant achtertuintje zal niet kunnen voorkomen dat je binnenshuis ’s zomers bij tijd en wijle een (dure?) ventilator nodig hebt en soms zelfs airco.
LikeLike
Jouw reacties zijn altijd fijn om te lezen. Jouw levenservaring en kritische blik waardeer ik zeer.
De cursieve tekst heb ik letterlijk gecopieerd uit een artikel van een nieuwsbrief van Stichting Heg & Landschap. https://hegenlandschap.nl/
Mijn eigen woning is vier en een halve meter breed. Ik heb rondom mijn achtertuin een Sleedoornhaag. van 50 centimeter breed. En een gedeelte van mijn erfafscheiding bestaat uit een geschoren vuurdoornhaag. Ik geniet nog steeds van de bloemen, vruchten en rondscharrelende dieren in/op/onder en tussen deze erfafscheiding.
De oorsprong van de stichting Heggenlandschap ligt rondom de Maas. Ik geef de volgende wikipedialink: https://nl.wikipedia.org/wiki/Maasheggen
De functie van de gevlochten Maasheggen: De meidoornstruiken worden half doorgezaagd en naar de zijkant geleid, zodat de struiken in elkaar groeien (dit wordt ‘leggen’ genoemd). Daar waar gezaagd is, groeien weer nieuwe takken zodat er een heel dichte heg ontstaat. Doordat de heggen zo dicht in elkaar gevlochten zijn, vormen ze een ondoordringbare afscheiding. Ze dienen vooral als perceelscheiding en veekering, maar helpen ook bij het buiten houden van roofdieren. Iedere keer als de uiterwaarden onder water lopen, helpen de heggen bij het opvangen van slib; als het water zich terugtrekt, blijft het slib achter waardoor de bodem in het gebied erg vruchtbaar is.
Sinds enige tijd heeft de stichting Heg en Landschap haar doel en werkgebied breder gemaakt. Of dat alle teksten even genuanceerd zijn? Jouw terechte kritische reactie laat terecht zien dat meer is om naar te kijken.
Vriendelijke groet,
LikeLike
Een van de problemen is dat je met buren te maken hebt. Bij mijn vorige woning begonnen we met een mooie groene heg, maar na verloop van tijd wilden de buren een schutting. En nu in de binnenstad van Leiden is er weinig ruimte voor een haag. Wat dat betreft ben ik het wel met Willem eens.
LikeLike
Het landschap van nog maar relatief kort geleden werd bepaald door moerasachtig land, dat regelmatig overstroomde bij gebrek aan juist bedijking. Een stad als Amsterdam omgeven door meren. De Haarlemmermeer, de Watergraafsmeer, de Bijlmermeer en zo maar door. Dijken moesten dat water buiten de deur houden. Boeren was een avontuurlijk bestaan, veenafgraving zorgde voor nog meer water verder van de stad. Vinkeveen Loosdrecht en zo meer. Op enig moment werden die meren drooggemalen en tot landbouwgrond omgevormd. Weer later kwamen er de dorpen en steden, daar legden men weggetjes en stoomtramlijntjes aan. Het vee moest gescheiden van het verkeer, dus scheidingen. In de jaren zestig werd o.a. de Bijlmermeer volledig bebouwd. Men had geen oog voor dat landschap. Woningen moesten er komen. De boeren uitgekocht. Daar dan klagen over gebrek aan groen?? Om dezelfde redenen als toen voert men nu de stukstofuitstoot op om boeren weg te krijgen van hun eigen land en woongebied. Verstenen, woningen bouwen en weer voor dezelfde doelgroepen. Die daarna weer kunnen merkkeren over gebrek aan grond. We leren niks van de geschiedenis….Maakt wel eens moedeloos…
LikeLike
stikstof uiteraard ipv stukstof…
LikeLike
Je beschrijft mooi het principe van urbanisatie. Al heeft weer niets met de Klimaatverandering en Stikstof problematiek te maken.
Vlakbij jou staat het polderhuis. De verkaveling van de Amsterdamse Pijp laat zien dat rekening houden met kleinschalige bodem- en hoogteverschillen lonend is. Op dezelfde wijze vraagt de stichting Hegenlandschap voor het instant houden van kleinschalige landschapselementen.
Ook in het door jou omschreven Hollandse veenweide landschap zijn talloze kleinschalige landschapselementen te onderscheiden.
Met een geoefend oog zijn deze soms nog te onderscheiden.
Natuurvriendelijke groet,
LikeLike
De latere Pijp, Oud-Zuid en het Plan van Berlage. Om maar eens een paar van die woongebieden te noemen die werden neergezet in het vlakke boerenland. Waar ooit koeien rondliepen, kippen en zo meer. Vaarten verbonden de diverse woongemeenschappen. Nieuwer-Amstel zwaaide de scepter, rijke Amsterdammers bouwden ‘buitens’ aan de Amstel en Boerenwetering. In de 19e eeuw moest de stad uitbreiden. Nieuwkomers (toen nog uit de provincies van ons land) moesten ergens kunnen wonen. Het natuurlijke groene land opgeofferd, de boeren verjaagd. De latere Buitenveldertse Polder, idem dito. Vanaf 1956 vol geplempt met beton. Met enig inzicht van de gemeente (ook als werkloosheidsproject benut) kwam er tussen 1928-32 een fraai bosperceel op vroegere drassige moerasgrond. Het Bosplan werd aangelegd. Noemt men nu natuur, is het ook, maar wel aangelegd. We neigen iets te veel naar aanwijzen ‘natuur’ die in feite dat predicaat niet verdient. Altijd weer gaat het om aangelegde parken. Dat geldt zeker voor de Bijlmermeer en omstreken. Alles kunstmatig. Wij zagen dat als eerste Bijlmerbewoners ook ooit ontstaan. Net zoals later in Flevoland. Doen we nu heel krampachtig over, maar is gewoon een ingedijkt stuk zee waar men steden en bossen aanlegde. Niks natuur….kunstmatig. En daar wringt de schoen. Want was er nu eerder..die koeien en weilanden, schapen en kippen, of toch dat beton, waar mensen gaan wonen die juist die oorspronkelijk natuur de nek om willen draaien?
LikeLike
Inheemse planten en dieren de ruimte geven. De levenskracht van de natuur niet verstoren.
Een egel en een specht die in mijn tuin eten. Solitaire bijen die rondom mijn huis nectar en pollen vinden. De bijenorchis die spontaan langs het fietspad achter mijn huis opkomt.
Er is heel veel mogelijk.
Maar ook de rietorchis die in de NatuurNetwerkNederland gebieden Bijlmerweide, Gaasperpark bloeit.
Ja, ik noem dat de Natuur de ruimte geven.
Optimistische groet,
LikeLike