Boerderij Langerlust

Tijdens de Floriade Gaasperpark liep ik geregeld langs de boerderij. Dat was voordat ik in Amsterdam-ZuidOost woonde. Later bezocht ik de boerderij om mensen van Beheer openbare Ruimte in Amsterdam-ZuidOost te spreken. Dat zal in 1989 geweest zijn. Maar toen woonde ik al in Amsterdam-ZuidOost. Het restaurant maar vooral het terras van Boerderij Langerlust heb ik daarna regelmatig bezocht.

Door Imagine IC is er een tentoonstelling Tussen Gaasp en Gracht gemaakt.

De tentoonstelling Tussen Gaasp & Gracht – verhalen uit twee stadsdelen, een multidisciplinair project van Museum Van Loon en Imagine IC in samenwerking met OSCAM (Open Space Contemporary Art Museum) en New Metropolis Zuidoost. 

In deze tentoonstelling is Boerderij Langerlust een van de symbolen van de relatie tussen Zuidoost en Centrum. Boerderij Langerlust gelegen tussen de Gaasp en de Gaasperplas. De Boerderij was tot 2019 in gebruik als horeca- en ontmoetingsplek in Zuidoost. Zo’n anderhalve eeuw was het de boerderij van de familie Van Loon, totdat de eigendom eind jaren ’70 (20ste eeuw) overging naar gemeente Amsterdam. Langerlust is een illustratie van hoe Amsterdam Zuidoost en Amsterdam Centrum een lange verbintenis met elkaar hebben. In de 17e en 18e eeuw bouwden gefortuneerde Amsterdammers buitenplaatsen in het gebied; ook als landbouwgebied – met bijbehorende voedseltoevoer richting de grachtengordel – heeft het gebied een belangrijke rol gespeeld. Boerderij Langerlust is een van de weinige nog overgebleven hofsteden van die tijd. In de 20e eeuw is de bouw van de woonwijk De Bijlmermeer begonnen, uitgegroeid tot wat nu stadsdeel Amsterdam Zuidoost is. Ook op dit moment, dit keer onder meer door een knellende woningmarkt en gentrificatie, is Amsterdam Zuidoost een gewilde plek. Tussen Gaasp & Gracht vertelt over deze lange lijnen van ontwikkeling en ontsluiert een verhaal over (hedendaags) erfgoed in een snel veranderende stad. 

Tijdens de tentoonstelling zijn bij Imagine IC in de Openbare Bibliotheek in de Amsterdamse Poort foto’s en anekdoten van Boerderij Langerlust te zien.

Imagine IC geeft zo het verhaal van boerderij Langerlust aan de Gaasperplas en het groene erfgoed een plek. De boerderij was in 1982 kantoor voor de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade waarvoor het Gaasperpark is aangelegd. Na zijn functie als boerderij en kantoor voor de Floriade was boerderij Langerlust tot eind 2019 in gebruik als plek voor cultuur en horeca. Speciaal voor dit project zijn persoonlijke verhalen opgehaald van mensen die op Langerlust woonden, werkten, of recreëerden. Via een wandeling vanaf Imagine IC kunnen bezoekers boerderij Langerlust – momenteel niet publiek toegankelijk – van buiten bekijken.

Maurits van Loon legt de eerste steen. Vanaf 1816 was Boerderij Langerlust in bezit van de Familie van Loon. De familie woonde er zelf niet. Maar verpachtte de boerderij. De familie van Loon had veel geld verdiend met handel en later in de financiele wereld. Willem van ~Loon was in de 18de eeuw bewindhebber bij de WIC en een van de directeuren van de Societeit van Suriname. Het was een van de families die tot de bestuurlijke elite van Amsterdam behoorde. De familie kon het zich veroorloven een boerderij te kopen en te verpachten.

In 1927 werd in opdracht van Willem Hendrik van Loon (1855-1935) de oude boerderij Langerlust gesloopt. En vervangen door een nieuw gebouwde boerderij. Een woonhuis, koeienstal, wagenloods, ziekenstal en 3 hooiroeden. De kleinzoon van Willem Hendrik mocht de eerste steen leggen van de boerderij op zijn vierde verjaardag. De boerderij is eind jaren 1970 door de gemeente Amsterdam onteigend. En is daardoor geen eigendom meer van de Familie van Loon. Maar de eerste steen door Maurits van Loon gelegd is nog steeds te zien. Naast de nog aanwezige voordeur is de steen te zien in de voorgevel. Later werd Maurits van Loon de oprichter van Museum van Loon aan de Keizersgracht.

Er was eens een boerderij. Varend van de Amstel over de Weespertrekvaart overgaand in het aloude veenriviertje de Gaasp kom je bij de Boerderij Langerlust. In de tentoonstelling is dit een van de symbolen van de relatie tussen Amsterdam-Zuidoost en de Grachtengordel. In de 17 en 18 eeuw bouwden rijke Amsterdammers buitenplaatsen in dit gebied. Lokale voedselproduktie voor de elite van Amsterdam. Iets wat in deze tijd weer heel actueel is. Boerderij Langerlust is een van de weinige nog overgebleven hofsteden van die tijd. Op de toenmalige landbouwgronden is uiteindelijk de woonwijk Bijlmermeer gebouwd. Achterstallig kadasterwerk maakt dat de boerderij Langerlust nog geregistreerd staat als onderdeel van de niet meer bestaande gemeente Weesperkarspel. Maar feitelijk staat de boerderij nu op grondgebied van de Gemeente Amsterdam. En heeft meerder functies gehad in het stadsdeel Amsterdam-Zuidoost.

Monumentale bomen, bij de ingang aan de Provinciale weg staan 2 grote rode beuken. In het overzicht van Monumentale bomen van Amsterdam-ZuidOost staan deze 2 exemplaren vermeld. Majestueus staan deze beuken bijna een eeuw langs de straat. Wetenschappelijke naam: Fagus sylvatica Atropunicea. Beeldbepalende waarde – Cultuurhistorisch geeft de bomenkaart van Amsterdam aan. Met Referentienummer 408767 volgnummer ZO416- MON034 is meer info op te vragen.

In 1982 was Boerderij Langerlust het kantoor van het projectbureau Floriade. De Boerderij was de ideale locatie voor het projectbureau. Het noorderlijk deel van het recreatiegebied Gaasperplas ligt naast de boerderij Langerlust. De ingang van de Floriade lag weer naast het in 1977 geopende metrostation Gaasperplas. In de tijd dat de boerderij Langerlust kantoor van het projectbureau Floriade was toen woonde Karel Vogel junior ook nog in een deel van het woongedeelte.

De Familie Vogel is de laatste familie die Boerderij Langerlust heeft gepacht. Vanaf mijn geboortejaar 1956 heeft de familie Vogel op Boerderij Langerlust gewoond en gewerkt. Al is er al langer een relatie tussen de Familie van Loon en de Familie Vogel. In ’s Graveland werkte Karel Vogel senior al voor de Familie van Loon. Dit was op de Boerderij Brambergen. Boerderij Brambergen ligt vlakbij Landgoed Boeckesteyn. Op deze buitenplaats vind je nu Bezoekerscentrum Gooi en Vechtstreek. Na de verkoop van Boeckesteyn en boerderij Brambergen kreeg Karel Vogel Boerderij Langerlust aangeboden. De zonen Karel junior en Jan Vogel verhuisden mee. Samen met vader Karel Vogel werkten zij mee in het melkveebedrijf. In de polder van de Bijlmermeer waren vooral melkveebedrijven. Boerderij Langerlust had indertijd 40 hectare grond in de polder van de Bijlmermeer. De boerderij had een functionele stal voor haar melkvee. Voor die tijd was het een groot bedrijf. Huidige melkvee bedrijven hebben een totaal andere en meer industriele bedrijfsvoering. Maar voor die tijd was het een groot bedrijf. Uiteindelijk is Karel junior de laatste actieve boer op Boerderij Langerlust. Broer Jan Vogel heeft nu 2021 nog altijd mooie herinneringen aan Boerderij Langerlust.

Jan Vogel herinnert zich nog goed de dagelijkse bezigheden op Boerderij Langerlust. Elke ochtend stond hij samen met zijn broer Karel en vader, Karel senior, vroeg op. samen verzorgden zij de koeien, En samen werd er gemolken. In die tijd was het een relatief modern boerenbedrijf. Met goede machines werd het land bewerkt. En met moderne machines werden de koeien gemolken. Al zal een melkboer uit 2022 verbaasd kijken naar de toenmalige moderne bedrijfsvoering. Jan Vogel heeft uiteindelijk een ander beroep gekozen. Karel Vogel junior heeft het melkveebedrijf van Karel senior voortgezet. En ook toen het melkveebedrijf is gestopt bleef Karel Vogel junior op de Boerderij Langerlust wonen. Natuurlijk heeft broer Jan Vogel ook toen de Boerderij Langerlust nog regelmatig bezocht.

Noraly Beyer, inwoner van Amsterdam-ZuidOost en oud-nieuwslezer, heeft goede herinneringen aan Boerderij Langerlust. Een plek een tuin om tot rust te komen. Een heerlijke ontmoetingsplek voor vrienden. En een ideale plek voor werkbesprekingen. ook voor foto’s in bladen en dergelijke heeft zij regelmatig Boerderij Langerlust voorgesteld. Ook herinnert Noraly Beyer talloze vergaderingen voor en met bewonersgroepen in de vergader- en conferentieruimte van Boerderij Langerlust.

De Toekomst van Boerderij Langerlust?

Van belegging vastgoed, lokale voedselproducent, familiebedrijf, projectburo, ambtenarenkantoor, Sociale werkplaats en horecabedrijf, horeca-opleiding locatie voor jongeren. Nu staat de boerderij Langerlust al weer enige jaren leeg. Plannen voor huisvesting voor mensen met een lastige achtergrond worden door bewoners van Amsterdam-Zuidoost afgewezen. Al is daar juist voor aan Amsterdam-ZuidOost gebonden en verbonden inwoners grote vraag naar. Er is een schreeuwend tekort aan beschermde woonruimte in Amsterdam-ZuidOost voor de zwakkeren in Amsterdam-ZuidOost.

Anti-kraak wordt de Boerderij Langerlust op dit moment beheerd door ‘Zwerfkei’.

Voor de nabije toekomst van de boerderij Langerlust worden concrete plannen gemaakt.

https://imagineic.nl/verzamelen/tussen-gaasp-gracht-verhalen-uit-twee-stadsdelen/

Tussen Gaasp & Gracht – verhalen uit twee stadsdelen is een project van Museum Van Loon en Imagine IC i.s.m. OSCAM en New Metropolis. Inspiratiebron voor het project is het boek Ridders in de Bijlmer van Evert van Voskuilen (2014); Yve Baya van YVE Ent. is de maker van films die de locaties met elkaar verbinden. Vinger.nl ontwierp en realiseerde de tentoonstelling en ontwierp het campagnebeeld. Met veel dank aan: alle inhoudelijke projectpartners, Zuidoost City, amsterdam&partners en Chantal Tjin. 

Mede mogelijk gemaakt door: Stadsdeel Zuidoost (afdeling Kunst & Cultuur) en Stadsdeel Centrum (afdeling Kunst & Cultuur).