Natuur- en vogelbeschermer Marc Argeloo (1959) promoveerde in 2022 aan de universiteit van Utrecht. Een publieksversie van zijn proefschrift werd hetzelfde jaar gepubliceerd door Atlas Contact met als titel Natuuramnesie. Historiek schreef er over. En in deze blogpost besteed ik er ook aandacht aan.
Het oerrund, de Europese steur en de Waddenzee. De steur verdween pas in de twintigste eeuw uit de Nederlandse wateren. Eeuwenlang werd de Europese steur hier gevangen en het vlees en de eitjes (kaviaar) verhandeld. Op 26 juni 1952 werd het voor zover bekend laatste exemplaar op de Nieuwe Merwede gevangen en voor 88 gulden verkocht in Boven-Hardinxveld. Het oerrund en de steur hadden eeuwenlang een belangrijke rol als consumptiebron voor de mens, maar zijn uit ons collectieve geheugen verdwenen.
Aan de hand van de Waddenzee legt de schrijver uit hoe jacht, dijkenbouw, landwinning en visserij de natuur negatief hebben beïnvloed. Ooit kwamen hier walvissen, pelikanen een zeearenden voor en zwommen roggen en dolfijnen hier rond in veel grotere aantallen dan tegenwoordig. Een stijging van de zeespiegel als gevolg van klimaatverandering en bodemdaling vormen tegenwoordig een grote bedreiging voor de schoonheid van het wad. Voor de vismigratie zou het creëren van een verbinding tussen het zoute water van de Waddenzee en het zoete water van het IJsselmeer een vooruitgang zijn. Overgangsgebieden tussen zoet en zout zijn wereldwijd een steeds zeldzamere verschijning. Ooit was dit de habitat van bijvoorbeeld de uitgestorven dunbekwulp, waarvan het laatste exemplaar in Nederland in 1947 werd aangetroffen. Er wordt momenteel gewerkt aan het creëren van een bescheiden visverbinding tussen de Waddenzee en het IJsselmeer, waarbij zout water echter niet in het IJsselmeer mag stromen. Argeloo citeert een deskundige die Hansje Brinker aanhaalt:
“Het idee dat je een gat in een dijk wil maken is totaal not done in Nederland. Je bent een held als je een gat dicht, niet als je een dijk opent.”
Het verhaal van de Hedwigepolder is daar ook een goed voorbeeld van. Ook nu zijn de meningen hierover verdeeld. De Hertogin Hedwigepolder was tussen 1907 en 2022 een ingepolderd deel van het Verdronken Land van Saeftinghe, een natuurgebied in Zeeuws-Vlaanderen, Nederland. n 2005 werd besloten om de Hedwigepolder te ontpolderen om de natuurkwaliteit in de Westerschelde te herstellen. Dit besluit was controversieel in de Zeeuwse en Nederlandse politiek, waardoor het vertraging opliep. In oktober 2022 is een begin gemaakt met de ontpoldering.
Welke natuur in Nederland thuishoort en/of mogelijk is? Terugkerende zeearenden kunnen het ons vertellen en laten zien. Natuuramnesie is door Marc Argeloo onderzocht en beschreven.
Natuuramnesie
ISBN9789045022246
Natuuramnesie
Blogger uit Amsterdam-ZuidOost 
mogge Rob
gelukkig weet ik nog hoe de natuur er uit zag toen ik kind was , zal zijn omdat ik er altijd in bivakkeerde en nadien er in werkte , maar toen zag ik ook al dat het mis zou gaan , enorme ruilverkavelingen en er mee verdwenen de houtwallen , de opkomst van de kunstmest , de weilanden met alleen Engels Raaigras enz enz enz
de boeren werden slaven van de bank en de politiek 😦
bedroefde groet
LikeLike
Er is weinig overgebleven van de Nederlandse trotse boeren.
Bezorgde groet,
LikeGeliked door 1 persoon
ja veel ook door de verkwanseling door de politiek van de jaren ’60 , alles kwam zogenaamd goedkoper uit het buitenland
ik heb gewerkt in fruitboomgaarden die waren gerooid en beplant met suikerbieten , en bij de veiling van Purmerend lagen bergen groente en fruit met een doodskop er op , doorgedraaid en vergiftigt :(|
toch niet zo gek dat ik niemand in de politiek vertrouw 😦
LikeGeliked door 1 persoon
ik zit hier een beetje dubbel in. De bevolking is inmiddels meer dan twee keer zo groot geworden en heeft ruimte nodig om te leven. Bijlmermeer is al lang geen meer meer, hetzelfde geldt voor Beemster, Purmer en Wormer en al die andere inmiddels polders. Bij Tienhoven is een stuk polder teruggegaan naar de natuur, een prachtig moerasgebied, nu. Maar alles terugdraaien kan natuurlijk niet, is zelfs ongewenst.
Het zou al heel wat zijn wanneer we dat beetje natuur dat we nog hebben kunnen behouden.
LikeGeliked door 1 persoon
het sluit een beetje aan bij het verhaal van Carel, we zijn gewoon met veel te veel mensen in Nederland. Dat zijn de boeren niet schuld, maar gaat wel te koste van alles, ook de natuur.
LikeGeliked door 1 persoon
Overbevolking en urbanisatie zet grote druk op onze natuur.
Bezorgde groet,
LikeLike
Maar overbevolking en gebrek aan serieus spreidingsbeleid van de bevolking leiden onherroepelijk tot nog veel meer problemen. Bij ons in de Randstad merk je dat het sterkste. De korte lontjes, de onverdraagzaamheid en de toename van de onwil om je open te stellen voor hen, die “anders” zijn, zijn een rechtstreeks gevolg van slecht beheer van de infrastructuur en het totaal uit de hand gelopen woningbouwbeleid. Er zijn zelfs in een dorp zoals Vlaardingen al ghetto’s en wijken, die alleen nog bewoond worden door mensen van allochtone origine. En de ruimte om toch woningen te bouwen wordt overal beperkt door de aan gewezen “natuurgebieden”. Zelfs als het oorspronkelijk vuilnisbelten waren. De urbanisatie is zeker een probleem. Er zijn buiten de randstad nog volop gebieden, die ruimte bieden aan de nieuwkomers. Denk alleen maar aan al die dorpen, die door de vergrijzing ten dode zijn opgeschreven. Waarom wordt daar geen beleid op gemaakt? Al was het maar met enige dwang. Die passen we toch ook toe bij het onteigenen van boeren? Er is nog veel mis in ons bananenrijkje.
LikeGeliked door 1 persoon
Heb tijdens het lezen van je bijdrage toch wel een paar keer mijn (grijze) wenkbrauwen opgetrokken.
Hele wijken die bevolkt worden door ‘allochtonen’ noem je getto’s. Je kunt het ook benaderen door te zeggen dat ‘die buitenlanders’ vanzelf (kost een paar generaties, dat wel) Nederlander worden met de Nederlanders. Is al eeuwenlang het geval en zal ook altijd zo blijven.
Interpreteer ik het goed dat je zegt dat de randstad voor de randstedelingen moet blijven en alle ‘import’ maar naar de buitengebieden gebieden verplaatst moeten worden. Dat is een mentaliteit die me erg doet denken aan de tijden van de ‘Hollandse waterlinie’. Die was ook alleen maar bedoelt om de Randstad te beschermen en alles wat er buiten lag, was volstrekt onbelangrijk. In ieder geval een houding die niet echt bijgedragen heeft aan een warme band tussen ‘Holland’ en de rest van Nederland. Misschien is die houding wel voor een groot deel verantwoordelijk voor het eclatante en tevens onrustbarende succes van BBB bij de afgelopen provinciale statenverkiezing, al heeft een regeringsleider die het kennelijk als hoogste goed zag om geen visie te hebben en als belangrijkste ambitie had de langst zittende premier te worden, er ook in belangrijke mate aan bijgedragen heeft.
Tot slot iets waar je als randstadbewoner waarschijnlijk niet echt blij van zult worden, maar je kunt op je klompen aanvoelen dat je de dijken nirt kunt blijven verhogen, maar dat de zeespiegel de komende eeuw wel zal stijgen tot niet gewenste hoogten. Met andere woorden; het grootste deel van de Randstad zal overstromen, want ook de ontwatering van de veenweidegebieden en daarmee de inklinking, zal doorgaan.
LikeLike
@Willem. Dankjewel voor het geven van jouw mening. Ik heb respect voor een ieder zijn visie, maar ga uiteraard niet in discussie. Dat moet je nooit via mail of chat doen.
LikeLike
Herman, het enige wat ik van je weten wilde is of ik jouw schrijven goed heb geïnterpreteerd. Niks meer en niks minder. Ik kreeg niet echt een vrolijk gevoel bij het lezen ervan, maar heb geen enkele behoefte erover in discussie te gaan via een blog, want zoals je terecht opmerkt; dat is als regel vrij zinloos via een mail.
LikeLike
Natuur met vogels is zeker belangrijk iets. Het moet wel natuur houden. Ik heb ook wel eens gehoord bepaalde vogels gaan uitsterven. Er worden steeds maar drukke in de buurt. Volop huizen bouwen. Enz… Natuur moet blijven. Heel belangrijk. Fijne dag.
LikeGeliked door 1 persoon
Teveel dieren in een hok geeft strijd. Dus als er onverdraagzaamheid is zitten we elkaar te veel op de huid. Gaan we dan de natuurgebieden maar aanspreken om elkaar niet langer te irriteren of is het beter tegen massa immigratie zijn.
LikeLike
De klimaatverandering, het stikstof-probleem zijn wereldwijde gevaren. De Agri reuzen; For Farmers, de Familie de Heus, Familie van Anker, Familie van Drie, Lely, Vion, Trioliet, A Ware Food Groep, Friesland Campina, AgriFirm, Vitelia, FransenGerrits, E.J. Bos Diervoeding, Theeuwis Mengvoeders, ABZ Diervoeding kijken hier en elders op de wereld alleen naar hun eigen omzetten en dus winsten. Veel boeren voeren daarom betaald en/of gedwongen acties. Wel ten koste van de Nederlandse Natuurgebieden. Maar deels ook veroorzaken zij de klimaatverandering.
Dat meer dan 60% van Nederland nu door vooral veeboeren wordt gebruikt geeft ook mogelijkheden voor bijvoorbeeld woningbouw.
De arbeidsimmigrant als boosdoener aanwijzen is te gemakkelijk. Overtrokken cijfers voor oorlogs- en/of rampvluchtelingen aanwijzen als oorzaak van Nederlandse problemen getuigd van hardvochtigheid en gebrek aan empathie.
Natuurvriendelijke groet,
LikeLike
Gebrek aan historisch besef zou je ook nog toe kunnen voegen aan het rijtje.
LikeLike
Arbeidsmigratie en bevolkingstoename worden grotendeels veroorzaakt door het overheidsbeleid dat economische groei bovenaan het prioriteitenlijstje heeft staan. Er worden geen in nood verkerende migranten, althans niet door mij, als boosdoener aangewezen. Er wordt slechts gewezen op feiten en omstandigheden die in belangrijke mate mede de oorzaak zijn van de omstandigheden waarin wij verkeren. We hebben al te vaak te maken met kortzichtige conformisten die niet doorhebben hoe de overheid werkt, de bevolking onwetende en met achterlijke overheidsspotjes voor dom houdt en daarmee in de tang heeft. Die niet aflaten de vergrijzing, de boeren en andere niet onmiddellijk ter zake doende factoren als oorzaak aanwijzen, om de aandacht van andere, minder in de aandacht gewenste, factoren af te leiden, zodat figuren zoals onder ander jij dat kunnen nakraaien en de toon zetten.
Met vriendelijke groet,
LikeLike
Enige tijd terug heb ik een dag in mijn geboortedorp rondgedard en wat mij toen echt opviel was dat je nauwelijks nog akkerland zag; alle bouwland uit mijn kindertijd was weiland geworden; zelfs de hooggelegen essen. In mijn kindertijd werd dat als iets onmogelijks gezien.
het aantal boeren was verminderd, maar was in mijn kindertijd onze buurman met twintig koeien nog een hele grote veeboer, tegenwoordig zou hij een keuterboertje genoemd worden. Er waren nog hooguit tien boeren over, maar die hadden gezamenlijk wel meer dan 1000 koeien; in mijn kindertijd zal dat aantal, inclusief jongvee, hooguit 250 geweest zijn, maar wel met 21 boeren. Mijn vader behoorde met zijn 9 melkkoeien tot de bovenkant van het gemiddelde in de jaren ’50.
LikeLike