Hutten bouwen

Bij Gewoon Anneke las ik altijd met heel veel plezier de verhalen over het jaarlijkse huttenkamp in haar dorp. Een pracht traditie met de mooiste foto’s en verhalen. https://gewoonanneke.wordpress.com/2021/01/30/een-piratendorp/

Even terug schreef ik enthousiast over buiten spelen. Het ontdekken, grenzen verleggen en zelfstandig worden.

Even terug is de kinderspeelplaats Fort Kraaiennest gerenoveerd. Jaren terug waren alle vrouwelijke deelraadsleden in Amsterdam-ZuidOost initiatiefnemers van deze kinderspeelplek. Het gigantische marktplein onder Metrostation Kraaiennest zou het bruisende hart van de Kbuurt worden. Evenementen en meer op het marktplein. Maar voor de kinderen van de Kbuurt regelden alle vrouwelijke deelraadsleden Fort Kraaiennest. Het Fort is als kinderspeelplaats zeer geslaagd. Het bruisende Hart, het evenementenplein wordt door regelambtenaren vooral stil en leeg gehouden.

Bij de renovatie van het Fort zijn de meeste speelattributen terug geplaatst. Natuurlijk is alles voor de geldende normen en veiligheidseisen opnieuw gekeurd. En toch is er een vervelend incident geweest. Een klein kindervoetje raakte beklemd met het spelen. Waarop het speelattribuut natuurlijk onmiddellijk is afgesloten.

Terug naar het hutten bouwen. Een zaagsnede in je hand, een blauwe duim van een hamer, een opengehaalde arm door een uitstekende spijker, een gekneusde enkel door een wiebelende trap? En er zijn nog veel meer vreselijke verwondingen te bedenken. Maar mijn vraag is dan weegt dat op tegen de prachtigste momenten, de mooiste herinneringen ???

De tuinen in de buurt zijn vooral betegeld. Meestal staat er een mega partytent en een gigantische bbq. Rondom de hoogbouwflats is het groen vervangen door grote parkeerplaatsen. Het traditionele Bijlmergroen is vooral vervangen door straten en parkeerplaatsen.

Het Piratendorp zoals Anneke dat beschrijft in haar blogpost gun ik ook mijn buurkinderen. Samen bouwen, samen ontdekken, samen grenzen verleggen en nieuwe onvergetelijke ervaringen opdoen. Zwervend over het internet krijg ik verschillende nieuwsbrieven toegezonden. Op die manier krijg ik ook een Nederlands Kampioenschap Hutten Bouwen voor geschoteld. https://www.innovate.community/deelnemer/hutcraft/

Met deze blogpost doe ik een oproep om samen te werken aan een Piratendorp, huttenkamp naast Fort Kraaiennest in de zomer van 2022. De Klusflat Kleiburg leeft. Tussen een paar grote bomen staat een trampoline. Maar nog mooier naast deze Trampoline staat een (Ver)Zoen Hok van de Kleiburcht. En dat verzoenhok van de Kleiburcht mag van mij het begin zijn van heus huttenkamp.

Slechte ogen?

Vanaf mijn vierde, vijfde levensjaar heb ik slechte ogen. Na het oude beproefde ooglapje om mijn luie oog te activeren ben ik aan het brillen geslagen. Bij het opstaan is mijn eerste handeling het opzetten van mijn bril. Zoals bij het naar bed gaan als laatste mijn bril wordt weggelegd. Tot ongeveer mijn veertigste was het afstand kijken een probleem. Maar na mijn veertigste werd een leesbril ook noodzakelijk.

Tijdens mijn studie heb ik verschillende baantjes vervuld. Het schoonmaken van de terreinen van Schiphol en het bedrijfsterrein van de Heineken brouwerij in Zoeterwoude waren erg lucratief. 500 Gulden netto per week was in die tijd voor ongeschoold werk een mooi salaris. Dat ik daarbij voor een uitzendorganisatie bij een groenaannemer werkte maakt duidelijk dat er voor mijn werkuren door zowel Schiphol als Heineken nog veel meer is betaald ….

De omgeving scannen en zo efficiënt mogelijk van prul naar vuil lopend heb ik mij in die tijd snel aangeleerd. Slechte ogen of niet, het herkennen van zwerfvuil klein of groot is ook met slechte ogen goed te doen.

Dagelijks loop ik nu door mijn straat het zwerfvuil te verzamelen. Voor een deel heeft dat effect. Het zwerfvuil wordt minder. Al blijft de snoeproute van en naar de gymzaal van de basisschool aanwezig.

Maar eigenlijk wil ik een andere constatering beschrijven. Steeds meer valt mij op dat de rokers geen asbak/prullenbak zien. Overal liggen de peuken van filtersigaretten. De meest afschrikwekkende teksten en plaatjes op de sigarettenverpakkingen worden niet gezien door de rokers. Maar het overal weggooien van de peuken geeft mij de indruk dat teer en nicotine ook een slechte invloed heeft op het gezichtsvermogen en de motoriek van rokers ….

Een tweede huis?

Veel van mijn buren praten trots over hun tweede huis. Vaak krijg ik dan ook de prachtigste foto’s te zien. Tijdens het bekijken van deze foto’s krijg ik meteen een uitnodiging om mijn volgende vakantie mee te gaan naar het prachtige land, streek en tweede huis. Ik wimpel deze vriendelijke uitnodiging altijd af. Ik zou een heel jaar elders in alle werelddelen de prachtigste oorden kunnen bezoeken. Maar ja zeggen tegen de ene trotse tweede huiseigenaar maakt dat ik bij al die trotse tweede huiseigenaren zou moeten zeggen.

Een collega nodigde mij uit om een verre school te bezoeken en te sponsoren. De werkweek van een van onze klassen naar deze verre school heb ik wel gesponsord. En nu tip mijn vriend Bas mij om weer een verre school te sponsoren. Een wederzijdse kennis is betrokken bij http://www.belira.org/ . BEtter Life In Rural Areas, Belira. Ik vind dat een mooie ontwikkeling. Natuurlijk zal er in de geboortestreek ook wel een tweede huis staan.

De Stichting Belira is in 2002 opgericht in 2002 door een drietal Amsterdamse oud-ambtenaren . Het doel is een bijdrage (hoe bescheiden dan ook) te leveren aan het duurzaam verbeteren van het leven op het platteland in Ghana, te beginnen bij het dorp Wenchi.

Bij mijn vrienden die trots over hun tweede huis praten geef ik na enige tijd een weerwoord. Ik vertel dan dat ik niet in sprookjes geloof. Ik wijs dan naar hun kinderen en kleinkinderen. Waarop ik zeg dat hun hart nu hier in Nederland ligt. Het blijft dan even stil, maar dan wordt er toch geknikt.

Daarom heb ik des te meer respect voor de inzet van de drie oprichters van Belira. Zij hebben nog steeds hun hart verbonden aan hun dorp Wenchi in Brong-Ahafo region, Ghana. 

Op de website is het begin en de resultaten tot nu toe te vinden: http://www.belira.org/het-begin

Duurzaam wonen IV

Anne heb ik jaren terug leren kennen als de promotor van zonnepanelen. Nu zijn er op heel veel plaatsen zonnepanelen te zien. Maar op de woning van Anne liggen waarschijnlijk een van de eerste zonnepanelen van Amsterdam. Of Anne met haar zonnepanelen voldoende elektriciteit maakt voor eigen verbruik weet ik eigenlijk niet. Maar met zonnepanelen op je eigen woning weet je in ieder geval zeker dat je duurzame stroom gebruikt.

Met een koophuis kun en mag jezelf zonnepanelen plaatsen. Maar ook op een huurwoning is het mogelijk om zelf zonnepanelen te plaatsen. Met de juiste afspraken zal elke verhuurder hier toestemming voor geven. Bij problemen kan de gemeente en/of een huurdersvereniging een bemiddelende rol spelen.

Met de Corona Pandemie werken steeds meer mensen thuis. Zo zag ik ook bij Anne voor de eerste keer een infraroodpaneel boven het bureau van haar thuiswerk kantoor. In haar geval de ondersteuning van de traditionele Aardgas gestookte verwarming met radiatoren. Een slimme combinatie van zelf stroom opwekken en omzetten in ruimteverwarming thuis.

De gemeente Amsterdam wil graag de afspraken m.b.t. het Klimaat Akkoord realiseren. Aardgasvrij en duurzaam opgewekte energie zijn vastgelegd in Internationale, Europese en Nederlandse afspraken. Maar iedereen kan met kleine stapjes zoals Anne deze heeft gemaakt ook mee helpen aan de realisatie van deze afspraken.

De volgende weblink geeft informatie over daken en zonnepanelen:

https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/zonnepanelen/zonnepanelen-hoe-geschikt-is-je-dak/

Groen en bomen

In een e-mail lees ik het volgende:

Voor 2020 heeft het burgerpanel gevraagd om een onderzoek naar het groen in Amsterdam. Dit onderzoek hebben wij vandaag gepubliceerd. We hebben onderzocht of er voldoende, goed en bruikbaar groen in Amsterdam is. Dat is een belangrijke vraag, omdat het de ambitie is van het college van burgemeester en wethouders dat Amsterdam moet groeien, maar dan wel zonder dat het groen in de stad in het geding komt.

Het blijkt echter niet goed mogelijk om te beoordelen of er in Amsterdam voldoende, goed en bruikbaar groen is. Daarvoor is te weinig concreet gemaakt hoeveel en wat voor soort groen nu eigenlijk gewenst is. Amsterdammers zijn weliswaar in het algemeen positief over het groen, maar uit ons onderzoek blijken er ook knelpunten te zijn. Met name bij het groen dat moet bijdragen aan klimaatadaptatie en biodiversiteit in de stad. Ook verschilt het beeld van het groen in Amsterdam van wijk tot wijk. In Centrum, en meer verrassend, in Oost lijkt het groen het meest onder druk te staan. Het is, tot slot, de vraag of de budgetten en slagkracht van de ambtelijke organisatie in evenwicht zijn met de ambities voor het groen in Amsterdam.

En in de zomereditie van Bomennieuws lees ik een artikel over het ontwikkelen van stadsbossen en het creëren van groenere en gezondere steden. Cecil Konijnendijk, Hoogleraar Urban Forestry aan de University of British Columbia in Vancouver, Canada hanteert een vuistregel van 3, 30, 300. Zij stelt dat om je prettig en gezond te voelen moet je vanuit je huis minstens 3 bomen kunnen zien. Een gezonde woonwijk bevat 30 procent kroonbedekking. En wil je dat mensen gebruikmaken van het groen, dan moet dat op maximaal 300 meter van de woning af liggen.

Met de volgende link is de zomereditie van 2021 van bomennieuws en het het interview met Cecil Konijnendijk te lezen.

https://www.bomenstichting.nl/tijdschrift-bomennieuws.html

En met deze weblink is de publicatie publieksonderzoek groen in de stad Amsterdam te lezen:

https://publicaties.rekenkamer.amsterdam.nl/groen-in-de-stadbestuurlijk-rapport/

Dat mijn buren zowel in hun eigen tuin als in het openbaar groen bomen kappen en toetakelen is een grote ergernis voor mij. Dat er in verre landen bomen gekapt worden voor biomassa gestookte energiecentrales staat mij ook al tegen. Evenals het kappen van Tropische regenwouden voor de sojateelt van de Nederlandse bio-industrie en/of het uitbreiden van Palmolie plantages een gruwel zijn in mijn ogen.

Of het nu gaat om stadsbomen, bosbomen of aloude woudreuzen zonder bomen kunnen wij niet!

Camera toezicht

Een nieuwe buurman vraagt aan mij in wat voor een buurt hij is komen wonen. 600 Sociale huurwoningen waar ik vroeger vooral de stickers van Janmaat, een facistische extremist, op de lantaarnpalen geplakt zag. Een wijk waar een zeer actieve bewonersbelangenvereniging tegen de vermaledijde woningcorporatie vocht. Grote beleggers en pariculiere huisjesmelkers vragen nu een kamerhuur van bijna 600 euro. En de oorspronkelijke sociale gezinswoningen kosten nu 1500 euro kale huur.

Jazeker er zijn een aantal zeer actieve bewoners, elektrische rijden, zonnepanelen, buurtbeheer, schoon groen, natuurlijk groen, verduurzaming en energietransitie zijn voor diverse kleine groepjes bewoners ontzettend belangrijk.

Maar daar ging de vraag niet over.

Ongestoord prive wandelen van en naar huis of door de buurt is niet meer mogelijk. Het aantal camera’s dat vooral op de openbare ruimte gericht staat is groot!

Wetgeving m.b.t. privacy wordt door diverse buren met voeten getreden. Zichtbare en onzichtbare camera’s gericht op de openbare ruimte, video-opnamen gemaakt in de openbare ruimte geven een zeer onveilig en onbestemd gevoel. De wetgeving omtrent cameragebruik en video-opnamen in de openbare ruimte is kristalhelder. Dat er in dat geval sprake is van overtredingen is ook duidelijk.

Of hier met opzet wet- en regelgeving wordt overtreden blijft de vraag. Wel valt op dat dit vooral plaats vindt bij hermetisch afgesloten tuinen en huizen. Vermoedens dat criminele organisaties verscholen zitten achter deze camera’s is dan ook het verhaal dat de ronde doet.

De vraag is of het aangepakt moet worden, dat illegale filmen in de openbare ruimte. Er is geen toestemming, er is geen noodzaak en het is feitelijk verboden …

Een andere auto

In 1956 geboren heb ik zelf nog nooit auto gereden, een auto gekocht of zelfs een rijles gevolgd. Voor sommigen een onmogelijkheid, voor mij de gewoonste zaak van de wereld. Mijn besef van reizen, reistijden en reisafstanden is wel anders dan bij de gemiddelde generatiegenoten. Soms krijg ik zelfs de opmerking dat ik geen leven heb …

Woonwerkverkeer heb ik vooral per fiets gedaan. En soms gebruikte ik het openbaar vervoer. De reistijd van Den Bosch naar Amsterdam-Watergraafsmeer maakte dat ik naar de Bijlmermeer ben verhuisd. Vakanties heb ik wandelend dor de BeNeLux doorgebracht. Liftend, meerijdend, treinend en vliegend door Europa. Bonaire en Bangkok bezocht ik met het vliegtuig. Naast mijn huis heb ik een eigen carport op eigen grond. Indertijd meende ik dat een woning in Amsterdam met een eigen carport een meerwaarde zou zijn bij een eventuele verkoop.

De historische overzichten van https://altijdmijnmening.com/category/automening/ lees ik telkens weer met veel aandacht. Ik vergelijk zijn verhalen met de verhalen van mijn oom. Mijn oom heeft een vergelijkbare loopbaan in de transportwereld doorlopen.

Transport heeft voor mij met een heleboel zaken te maken. Wonen, werken, recreëren en welke producten koop je waar vandaan. Het openbaar vervoer in Nederland is in de stedelijke gebieden alleen maar verbeterd. Ik zeg altijd dat ik 24/7 vanaf mijn voordeur naar de hele wereld kan afreizen. De terugreis vergt wat meer voorbereiding en organisatie.

Na deze lange inleiding: Een andere auto

Mijn buren zijn aan het rekenen geslagen. Niet alleen de brandstofkosten, maar de totale km-kosten van de huidige auto wordt do0r hun berekend. Vier buren maken hierin een verschillende afweging. Er is een nieuwe volledig elektrische auto aangeschaft. Als zelfstandig ondernemer en verder weg wonende kinderen worden er nogal wat kilometers gemaakt. Aan het einde van de straat is een oplaadpaal beschikbaar. Maar met een beetje geluk komen er zonnepanelen en een eigen laadpaal bij de carport. Een ander jong gezin met overzichtelijk woonwerkverkeer naar naburige gemeenten kiest voor een elektrische fiets. Zij doen de auto de deur uit. En zij hebben een abonnement genomen op een elektrische deelauto. Het derde jonge gezin houdt de eigen auto aan. Deze staat vooral onder de carport. Wel wil dit gezin graag meewerken aan zonnepanelen en een laadpaal bij de eigen carport. En ik verhuur mijn carport aan een buurvrouw. Zij heeft ontzettend veel overlast van de naburige basisschool. En in mijn carport staat haar nieuwe benzine auto droog en veilig. Zij werkt op een school in het centrum van Amsterdam. En gebruikt haar auto alleen voor woonwerkverkeer. In een ander gezin heeft de kostwinner voor een baan in Groningen gekozen. Er wordt verteld dat de bijbehorende grote lease auto een zeer voorname reden speelde bij deze nieuwe werkkring. Zij bezetten nu twee parkeerplaatsen met de grootste auto’s in de buurt.

Vijf totaal verschillende keuzen.

De regelgeving m.b.t. brandstof, uitstoot, weggebruik is gedurende mijn leven nogal veranderd. Een autoloze zondag, het kwartje van Kok, https://peakoil.nl/wat-is-peakoil/ en dichterbij huis n Amsterdam; instortende kademuren en verzakkende bruggen zijn dingen die bij mij naar boven komen. Zo’n dertig jaar geleden heb ik meegewerkt aan een succesvol geofysisch onderzoek naar Aardolie in Nederland. In diezelfde periode heb ik ook gewerkt bij recyclingbedrijf van oude auto’s. Van noodzakelijke brandstof voor autovervoer naar het hergebruiken van de gebruikte grondstoffen in auto’s. In diezelfde 30 jaar hebben wetenschappers, uitvinders naar nieuwe autotechnieken veel duurzame innovaties bedacht.

Zelf zal ik geen rijbewijs gaan behalen en/of een auto aanschaffen. Maar tussen de eerste autorit naar Noord-Italië achterin een Volkswagen Kever en meerijden in de volledig elektrische auto van een vriend zit een wereld van verschil. Al is het maar een halve eeuw in tijdverschil. De ontwikkelingen gaan steeds sneller. Ik ben in ieder geval erg benieuwd hoe men aankijkt tegen een andere auto in 2030!

 

Mama Aïsa in de Grubbezee

Mama Aïsa is een kunstwerk in de Grubbezee naast Grubbehoeve. Rond 1986 had men bij de gemeente Amsterdam/Stadsdeel Zuidoost het idee dat deze nieuwe wijk wel af zou zijn. Als kers op de taart werd in het kader van het festival Blij met de Bijlmer een wedstrijd uitgeschreven voor een kunstwerk dat referentie moest hebben met de Creoolse gemeenschap in de wijk.

Mama Aïsa  is verbonden met de kostgronden en plantagegebieden. Niet zomaar noemt men haar ook Mama fu Negre Kondre (Grote Moeder),want ze is ook wel de entiteit van vruchtbaarheid en groei en de geestelijke moeder van alle voorouders en hun nageslacht.

Mama Aïsa staat op een eilandje, dat met een voetbrug naar de oever van de Grubbezee is verbonden. De flat Grubbehoeve is de naamgever van het water. Al zijn er ook mensen die het water de naam Cola-kreek geven, een vernoeming naar de Surinaamse Colakreek.

Chaim Oren heeft het beeld ontworpen. De kleur heeft nog enig gesteggel gegeven. De kunstenaar wilde een wit beeld. En om de verbinding tussen Hemel en Aarde te symboliseren staan de sterrenbeelden Grote Beer en Kleine Beer als bollen op het beeld afgebeeld.

Het beeld heeft even na de Bijlmerramp van 4 oktober 1992 een slechte naam gekregen. Een aantal bewoners bleek in het beeld het kwade oog te zien; die groep wilde het beeld verbranden; die groep zag een blasfemisch afgodsbeeld.

Sinds jaar en dag is het eiland het broedgebied van een zeer uitgebreide familie Gans. In het broedseizoen wordt de brug bewaakt en is het eiland niet toegankelijk. En op deze manier wordt ook Mama Aïsa beschermd. Het eiland heeft dan ook ongerepte natuur!

De vrijwilligers van de praktijkgemeenschap Voedselbos Amsterdam-ZuidOost hebben het eiland en de oevers van de Grubbezee geadopteerd. Inheemse, geneeskrachtige, helende en insectvriendelijke kruiden zijn op het eiland en de oevers ingezaaid en geplant. De vrijwilligers en bewoners van dit gedeelte van de Bijlmermeer tonen zo respect voor Mama Aïsa en de natuur.

Voor de reizigers met de metro tussen metrostation Ganzenhoef en Kraaiennest is het beeld van Mama Aïsa zichtbaar. Zoals ook de bewoners van de flats Grubbehoeve en Kleiburg het trotse en markante beeld van hun balkon kunnen zien.

Een onwetende voorbijganger kan zich verbazen over de uitwerpselen van de ganzen en de welige begroeiing. Maar de kenners van de alom aanwezige symboliek weten beter. Zij hebben niet alleen respect voor Mama Aïsa. Maar zij ervaren ook de bescherming van de Ganzen. En natuurlijk waarderen zij ook helende, geneeskrachtige en beschermende werking van de natuur op het eiland van Mama Aïsa en de oevers van de Grubbezee.

Sport, spel en kunst

Een mooi artikel over een mooi project op amsterdam.nl:

Vrolijke geluiden klinken op het schoolplein tussen de Holendrechtschool en de De Morgenster. De vakantie is voorbij en de kinderen ontdekken leuke nieuwe dingen op hun plein. Er is een klimwand tussen de sterren en een opslaghok dat is veranderd in een kleurrijke bus. Daarnaast is het basketbalveld opgeknapt en komt er binnenkort een urban dance ground. Achter het Cruyff Court is ook nog een vernieuwd stangenpark te vinden. Kunstenaar Munir de Vries neemt ons mee over het plein.

“Het meest opvallend aan het opgeknapte plein is de make-over van een saai opslaghok in een kleurrijke bus,” begint Munir. “Die bus staat symbool voor een reis, net zoals een school gezien kan worden als een reis vol ervaringen. Er zijn ook wijsheden in het ontwerp verwerkt, bijvoorbeeld uit het oude Egypte. En de bus wordt aan de voor- en achterkant bestuurd. Het gezicht van de bestuurder bestaat uit meerdere kleine figuren, waarmee ik wil laten zien dat we samen achter het stuur zitten. Dus dat de kracht vanuit de community komt.”

Vrouwelijke robotvriend

“Samen met de leerlingenraad heb ik de ontwerpen voor de schilderingen bedacht. Ik heb ze gevraagd wat vriendschap voor ze betekent. En welke denkbeeldige vriend ze zouden meenemen op reis. Daar kwamen leuke antwoorden op. Zo vertelde een meisje dat ze graag een vrouwelijke robotvriend mee zou willen nemen. En een ander koos voor een dolfijn. Die heb ik dus voor ze getekend, je kunt ze op de zijkant van de bus terugvinden.”

Klimmen tussen de sterren

Bij de entree van de Holendrechtschool is een klimwand. Munir heeft de hele muur beschilderd als een sterrenhemel. Ook dit ontwerp is gebaseerd op een mooie gedachte: “Als je naar de sterren kijkt, is er een vertraging door de enorme afstand. Daardoor kijk je eigenlijk altijd naar het verleden en wordt het heden onthuld. Net zoals op school ontstaan ook regelmatig nieuwe sterren en worden er nieuwe werelden ontdekt.”

Baradice stangenpark

Achter het Cruyff Court dat aan het schoolplein grenst, traint Brian Juan Pedro een jonge rapgroep op het nieuwe stangenpark. Munir en Brian kennen elkaar goed, want buurtbewoner Brian is de initiatiefnemer van de schilderingen op het plein en het stangenpark. “Brian zet zich enorm in voor de jongeren in de buurt en een gezondere leefstijl,” vertelt Munir. “De stangenparken die je nu door heel Nederland ziet, heeft hij hier als eerste naar Holendrecht gebracht. Ik heb zijn visie in beeld gebracht in een vloerschildering bij het stangenpark, dat Brian baradice noemt.”

Kleurrijk Reigersbos

Munir de Vries is in Zuidoost opgegroeid. Later verhuisde hij naar Utrecht waar hij aan de kunstacademie afstudeerde op een stripverhaal over immigratie. Zijn liefde voor strips is terug te zien in zijn streetart. Kijk voor meer werk op de website van Munir de Vries. Iets verderop in Reigersbos zijn meer kunstwerken van hem te bewonderen, bijvoorbeeld op de grote muur naast de Jumbo.

https://www.amsterdam.nl/nieuws-gaasperdam/sport-spel-kunst-samen-holendrechtplein/

Zomer-winter, warmte/koude

In de zomer willen we ons huis koelen. In de winter proberen we onze huizen juist comfortabel te verwarmen. Warmte buiten houden of koude buiten houden heeft veel overeenkomsten.

Met de modernste ramen is dat een stuk makkelijker. Al blijft een isolerend gordijn dicht bij het glas oppervlak het handigste. Te vaak zie ik een dunne transparante vitrage tegen het glasoppervlak en een te dun overgordijn aan de verkeerde kant van de verwarming (radiatoren). Dit omdraaien geeft in zowel zomer als in de winter vele voordelen.

Voor het afvoeren van luchtvochtigheid is altijd ventileren noodzakelijk. Menselijk transpiratievocht, douchedamp, luchtvochtigheid door koken, het zijn 3 oorzaken van schimmelvorming in huis. Frisse lucht binnenhalen ’s zomers in de nacht helpt. Afhankelijk van het verwarmingssysteem is het tijdstip van en de noodzaak van luchten telkens weer anders. Nieuwe huizen zijn vaak potdicht geïsoleerd. Terwijl oude huizen juist vol zitten met tochtgaten en tochtscheuren. Toch blijft ventileren en/of luchten noodzakelijk.

Juist omgaan met warmte en/of koude kan een flinke besparing in de energielasten geven. In de winter bovenmatig stoken gaat vaak vergezeld met extra kosten voor airco en ventilatoren in de zomer. Veel beplanting rondom de woning helpt zowel in de zomer als in de winter. Het bladerdek geeft plezierige verkoeling in de zomer. En wanneer het blad is gevallen krijgt het zonlicht in de winter vrijbaan. Voor mijn woonkamer heb ik een zomer en winteropstelling. Binnenkort ga ik mijn inrichting weer omdraaien.

Kale betegelde tuinen en boomloze straten hebben dus een verkeerde werking op de temperatuur in huis.