Coronawoordenboek

Ton den Boon heeft voor Onze Taal een aanzet gemaakt voor een Coronawoordenboek. Wie heeft aanvullingen?

1,5 metercirkel (de) zie anderhalvemetercirkel

1,5 metereconomie (de) zie anderhalvemetereconomie

1,5 metersamenleving (de) zie anderhalvemetersamenleving

1,5 metersyndroom (het) dwangmatige behoefte om 1,5 meter afstand ten opzichte van elke andere persoon te bewaren in combinatie met paniekerige angst als iemand de 1,5 metercirkel dreigt te overschrijden

5G coronacomplottheorie (de) complottheorie die een verband legt tussen de introductie van een stan­daard voor mo­biel te­le­foon- en da­ta­ver­keer (5G) en de uitbraak van een besmettelijk virus (corona)

50 pluslockdown (de) gedeeltelijke lockdown waarbij personen tot 50 jaar aan het publieke leven mogen deelnemen, maar 50-plussers zoveel mogelijk thuis moeten blijven vanwege hun kwetsbaarheid voor een virus

aanhoesten (overgankelijk werkwoord; hoestte aan, h. aangehoest) hoes­ten in de rich­ting van iemand, met name als ma­nier waar­op vi­rus­sen wor­den over­ge­dra­gen, synoniem aankuchen

aankuchen (overgankelijk werkwoord; kuchte aan, h. aangekucht) aanhoesten

aanloopleren (werkwoord, alleen onbepaalde wijs) (in België) tijdens een lockdown via digitale hulpmiddelen nieuwe leerstof doornemen die later in de klas herhaald zal worden, synoniem preteaching

aanlooples (de) (in België) tijdens een lockdown via digitale hulpmiddelen gegeven les over leerstof die later in de klas herhaald zal worden

aanniezen (overgankelijk werkwoord; niesde aan, h. aangeniesd) niezen in de rich­ting van iemand, met name als ma­nier waar­op vi­rus­sen wor­den over­ge­dra­gen

aansteken (overgankelijk werkwoord; stak aan, h. aangestoken) besmetten, bv. met een virus: een ander aansteken met corona zonder dat je zelf ziekteverschijnselen hebt

AC 1 na de corona-uitbraak, tegenover BC; afkorting van Engels after corona 2 voor de corona-uitbraak, tegenover PC; afkorting van Latijn ante corona

afgrendeling (de) -> lockdown

afhaalfile (de) file voor een drive-thrurestaurant

afsluiting (de) -> lockdown

afstandsalarm (het) apparaatje dat voortdurend de afstand tot andere personen meet en een signaal geeft wanneer die afstand te klein is, synoniem afstandsmeter

afstandsbezoek (het) bezoek waarbij de bezoeker(s) ten minste anderhalve meter afstand bewaart tot de persoon of personen bij wie hij op visite gaat

afstandschaamte (de) schaamte die iemand ervaart wanneer hij of zij tijdens het boodschappendoen vergeet om anderhalve meter afstand te houden ten opzichte van winkelpersoneel en andere klanten

afstandseconomie (de) economie die zo is ingericht dat beroepsbeoefenaars bij alles wat samenhangt met de uitoefening van hun bedrijf of beroep voldoende afstand tot anderen kunnen bewaren, m.n. ter voorkoming van virusepidemieën

afstandsetentje (het) gelegenheid waarbij mensen virtueel samen aan het eten zijn, bv. door rond etenstijd met elkaar te beeldbellen via FaceTime of Skype dan wel te appen, m.n. in tijden van (zelf)isolatie en quarantaine

afstandsgesprek (het) gesprek waarbij de spreker ten minste anderhalve meter afstand bewaren ten opzichte van elkaar

afstandsgroet (de) groet waarbij je op afstand van iemand blijft en in elk geval geen fysiek contact (bv. d.m.v. een handdruk) maakt

afstandshamen (werkwoord, alleen onbepaalde wijs) een ander luidkeels tot de orde roepen of diens gedrag op de sociale media aan de kaak stellen omdat hij de regel heeft overtreden om ten minste anderhalve meter afstand tot elkaar te bewaren

afstandsmaatschappij (de) afstandssamenleving

afstandsmeter (de) afstandsalarm

afstandsregel (de) regel dat je ter voorkoming van infecties in een periode dat er een besmettelijk virus rondwaart een bepaalde fysieke afstand tot anderen moet bewaren

afstandssamenleving (de) samenleving die zo is ingericht dat je bij je werk, het winkelen, de besteding van je vrije tijd steeds voldoende afstand tot anderen kunnen bewaren, m.n. ter voorkoming van virusepidemieën, synoniem afstandsmaatschappij

afstandsvisite (de) afstandsbezoek

afvlakken (overgankelijk werkwoord; vlakte af, h. afgevlakt) vlak maken, m.n. in de uitdrukking de curve afvlakken ervoor zorgen dat het aantal met een virus besmette personen, ziekenhuisopnamen of sterftegevallen zo min mogelijk stijgt (wat blijkt uit de grafische weergave daarvan)

agressiviteit (de) (medisch) 1 mate waarin een infectie zich verspreidt of waarin een tumor uitzaait 2 mate waarin een infectieziekte of tumor schadelijk is voor een organisme

amateurviroloog (de) leek die de theorieën en aanpak van professionele virologen in twijfel trekt, veelal op basis van zijn onderbuikgevoel

ambulancebus (de) bus waarin meerdere patiënten tegelijk (over een langere afstand) kunnen worden vervoerd onder begeleiding van medisch personeel, synoniem behandelbus, zie ook coronabus

anderhalvemeter- voorvoegsel waarmee zelfstandige naamwoorden worden gevormd die betekenen dat het door het tweede lid genoemde afgestemd is op en ingericht is voor het bewaren van anderhalve meter tot anderen ter voorkoming van virusbesmettingen en met name virusepidemieën: anderhalvemetercafé, anderhalvemetervervoer, anderhalvemeterwerkplek

anderhalvemetercirkel (de) denkbeeldige cirkel om een persoon die anderen in de anderhalvemetersamenleving geacht worden niet te betreden

anderhalvemetereconomie (de) economie die zo is ingericht dat beroepsbeoefenaars bij alles wat samenhangt met de uitoefening van hun bedrijf of beroep zoveel mogelijk ten minste anderhalve meter afstand tot anderen kunnen bewaren, m.n. ter voorkoming van virusepidemieën

anderhalvemeteren (onovergankelijk werkwoord, anderhalvemeterde, heeft geanderhalvemeterd) leven, werken, recreëren terwijl je je houdt aan de anderhalvemeterregel

anderhalvemetergesprek (het) gesprek waarbij de deelnemers op ten minste 1,5 meter afstand van elkaar staan

anderhalvemetermaatschappij (de) anderhalvemetersamenleving

anderhalvemeterpolitie (de) (schertsend) benaming voor de politie als handhaver van de aan burgers gestelde regel om ten minste anderhalve meter afstand tot elkaar te bewaren

anderhalvemeterregel (de) regel om in de publieke ruimte, in winkels, in het openbaar vervoer e.d. ten minste anderhalve meter afstand tot anderen kunnen bewaren, m.n. ter voorkoming van virusepidemieën

anderhalvemetersamenleving (de) samenleving die zo is ingericht dat burgers in de publieke ruimte, in het openbaar vervoer, in winkels e.d. zoveel mogelijk ten minste anderhalve meter afstand tot anderen kunnen bewaren, m.n. ter voorkoming van virusepidemieën, synoniem anderhalvemetermaatschappij

anticorona– voorvoegsel ter aanduiding dat het door het hiermee samengestelde woord genoemde bedoeld is ter bestrijding of voorkoming van corona en/of een corona-epidemie: anticorona-app, anticoronamaatregelen, anticoronamiddel, anticoronaplexiglasscheidingswand, anticoronaproduct, anticoronaspatscherm, anticoronavaccin

anticoronafeest (het) lockdownparty in tijden van corona

antivirale middelen (de) medicijnen waarmee een virus of virusinfectie kan worden bestreden

antivirale therapie (de) therapie met antivirale middelen ter genezing van iemand die een virusinfectie heeft

antroponose (de) ziekte die van mensen op dieren overgaat; ge­vormd van  anthrōpos (mens) + Grieks nosos [ziek­te]

appathon (de, -s) bijeenkomst van deskundigen op het gebied van programmering, dataverzameling en cybersecurity om apps (bv. traceerapps t.b.v. de strijd tegen een corona-epidemie) grondig te testen en voor eventuele tekortkomingen gezamenlijk naar (technologische) oplossingen te zoeken; naar analogie van hackathon gevormd als porte-manteauwoord van app en het laatste deel van marathon

ARDS (het) verkorting van Acute Respiratory Distress Syndrome, syndroom gekenmerkt door blijvende schade na een longziekte en/of landurige beademing; Engels

aymptomaticus (de, asymptomatici) iemand die een ziekte heeft zonder daarvan de bijbehorende symptomen te vertonen, m.n. iemand die een virusinfectie doormaakt zonder ziekteverschijnselen te hebben

asymptomatische besmetting (de) virusbesmetting waarbij de geïnfecteerde geen ziekteverschijnselen vertoont, bijna-synoniem subklinische infectie

Coronawoordenboek