Duurzaam wonen XVIII

In een artikel/interview vertelt Hans Mooren over de verduuzaming en energietransitie in zijn sociale huurwoning.

‘Nul Op de Meter’ wonen is een aanrader!

De woning van Hans Mooren en zijn vrouw in Amsterdam Zuidoost is 40 jaar oud. In maart 2022 verbouwde hun woningcorporatie Eigen Haard de woning en die van hun buren tot een ‘nul-op-de-meter’ (NOM) woning. Het doel is dat er precies genoeg energie wordt opgewekt voor het gebruik van de verwarming, warm water en elektra. In dit interview vertelt Hans over zijn huis en hoe het eigenlijk zit met de energierekening.

Van lage energiewoning naar NOM-woning

“De huizen waar wij en onze buren in wonen zijn in de jaren ’80 gebouwd als ‘lage energiewoningen’. Dat betekent dat de huizen bij de bouw goed zijn geïsoleerd; erg modern voor die tijd. Maar, de laatste jaren had het verwarmingssysteem dat op aardgas werkte mankementen. Ook moest de gevel aangepakt worden, en zo waren er nog wat andere dingen. Toen heeft Eigen Haard besloten een renovatie te organiseren en de ‘lage energiewoningen’ te verbouwen naar ‘NOM-woningen’. Een verduurzaming dus. Dat was mogelijk omdat de huizen al goed geïsoleerd waren. De verwachting is dat de woning evenveel of méér energie opwekt dan dat wij verbruiken. Aan het einde van het jaar zou de energierekening op €0,- moeten uitkomen. Als dit het geval is staat er dus een 0 op onze elektriciteitsmeter.

De woningen zijn afgelopen maart pas opgeleverd dus je zou volgend jaar nog een keer terug moeten komen om dit te checken. De verbouwing gaf veel stof maar Eigen Haard heeft het heel netjes aangepakt.”.

Verandering

“Voor de renovatie hadden we luiken voor de ramen die je van binnenuit dicht kon draaien. Alle woningen in de blokken hadden dezelfde, dus dat zorgde voor uitstraling in de buurt. Erg jammer dat die zijn weggehaald. Daarnaast hebben we een deel van de inrichting moeten aanpassen omdat er nieuwe radiatoren zijn geplaatst. Maar, we kregen er 12 zonnepanelen op het dak voor terug. Daarmee wekken we nu onze eigen elektriciteit op. Ieder huishouden kreeg een nieuw elektrisch fornuis en een pannenset, want de meeste oude pannen werkten niet meer op de nieuwe inductieplaat. Het klompenhok, een extra ruimte voor schoenen en jassen, is beter geïsoleerd door restmateriaal van het oude hok te hergebruiken zoals hout en oude ramen. Voor de verwarming van het huis is een warmtepomp geplaatst in plaats van een cv-ketel. Ons huis is nu dus helemaal aardgasvrij.”

De energierekening

“Op dit moment leveren we energie terug. Dat betekent dat de zonnepanelen meer energie opleveren dan wijzelf verbruiken. Als dit aan het einde van het jaar nog steeds zo is zullen we geld ontvangen van de energiemaatschappij. Dat is mooi meegenomen. Omdat we zelf energie opwekken betalen we een energieprestatievergoeding van €96,- per maand aan Eigen Haard. Dat betekent dat we maandelijks geld aan hen betalen omdat zij de woning duurzaam hebben gemaakt. Eigen Haard geeft de garantie dat de kosten voor die vergoeding nooit hoger mogen liggen dan ons gemiddelde verbruik van de afgelopen drie jaar. Dat vind ik moedig van ze. We betalen nu net iets minder voor de huurwoning en het gebruik ervan dan voorheen.”.

Nieuwe ervaringen en gebruiken

“Al met al bevalt het wonen in deze NOM-woning ons erg goed. We hebben er simpelweg geen omkijken naar. Nu in de zomer is het binnen heerlijk koel. Vooral wanneer je van buiten komt. Dat komt door de isolatie van het huis en het ventilatiesysteem. Er is ons geadviseerd om de ramen van de woning niet open te zetten. Er wordt namelijk automatisch geventileerd en het openzetten van ramen en deuren kan het ventilatiesysteem in de war brengen. Maar, we zijn zo gewend aan slapen met de ramen open dat we dit nog wel doen. Wij merken niet dat het ventilatiesysteem last heeft van onze gewoonte.”.

Een aanrader

“Wij hebben heel veel geluk gehad dat ons huis dit jaar verbouwd is en we geen aardgas meer gebruiken. Met de huidige gastarieven is dat sowieso een winst. Als jouw woningcorporatie wil investeren in het verduurzamen van jouw woning dan moet je dat gewoon doen!”.

https://www.nieuwamsterdamsklimaat.nl/initiatieven/nul-op-de-meter-wonen-is-een-aanrader

Mijn complimenten voor Eigen Haard die dit project samen, met en voor de bewoners heeft gerealiseerd.

Buurten

Het is goed om te weten dat een groot aantal medewerkers van de gemeente Amsterdam actief is in onze buurten en elke dag weer klaar staat om samen met ons, de bewoners, een bijdrage te leveren aan de leefbaarheid in de wijken. Laagdrempelig, bereikbaar en positief. Zo ben ik ook heel enthousiast over het initiatief buurtbankjes. Op de website: https://de-buurt.nl/buurtbankjes/ wordt verteld over sociale cohesie, hulp tegen eenzaamheid. Een buurtbankje voor een huis, in een straat, brengt mensen weer bij elkaar. Een bewoner kan op eigen initiatief zo’n buurtbankje voor het huis of in de straat plaatsen.

De praktijk in Amsterdam-ZuidOost, de K-buurt leert dat dit anders gaat. Mag dit wel? Is er een vergunning afgegeven? Is er wellicht 1 zuurpruim in de straat die bezwaar maakt? Is de veiligheid gewaarborgd? Wordt de doorgang niet belemmerd? Handhavers dwingen bewoners om banken, fietsenrekken en bloembakken te verwijderen.

Voor bewoners is het vooral onduidelijk aan wiens mouw je moet trekken om toestemming te krijgen of om iets gedaan of in beweging te krijgen. Aan het jasje van de regisseur of dat van de manager? Het overheersende beeld van de regisseur, is dat ze vooral vertellen wat iedereen moet doen, hoe ze het moeten doen en ook wanneer ze dat moeten doen. Het zijn een beetje eigenzinnige karakters die in hun eentje bepalen hoe het spel gespeeld moet worden. De figuur van de manager is wellicht minder eigenzinnig dan de regisseur maar doet in wezen hetzelfde als de regisseur: aanwijzingen geven. Dus wat doet de gebiedsregisseur nou eigenlijk anders dan de gebiedsmanager? En wat onderscheidt de coördinator van de manager?

Een opsomming;

Gebiedsmakelaar: Bevordert de samenwerking tussen bewoners, ondernemers en gemeente. Stuurt op de uitvoering van het gebiedsplan. Zet o.a. netwerken op met bewoners en partners en vertaalt kansen en knelpunten in acties.

Gebiedsbeheerder: Ziet toe op de uitvoering en kwaliteit van werkzaamheden in het gebied en onderhoudt contact met de bewoners en andere gebruikers.

Gebiedscoördinator: De coördinator brengt de wensen en knelpunten van inwoners in kaart. Hij/zij kijkt wat er goed loopt in een wijk of buurt en helpt bij het vinden van oplossingen. Is het aanspreekpunt voor (groepen) inwoners met goede ideeën.

Gebiedsmanager: De manager zorgt voor een goede verbinding tussen bewoners, ondernemers, scholen en politie enerzijds en de gemeente.

Gebiedsregisseur: De regisseur ondersteunt de bewoners in de aanpak van overlast en is de verbindende schakel tussen bewoners en instanties.

Buurtconciërge: De conciërge houdt toezicht in de aan hem toegekende buurt en draagt bij aan het beheer van de woonomgeving. Hij is ook aanspreekpunt bij conflicten tussen buren of
bewoners.

Buurtregisseur: De buurtregisseur houdt zich bezig met de leefbaarheid en veiligheid in een bepaalde buurt. Zijn/haar taken komen deels overeen met die van de ‘oude’ wijkagent

Parkconciërge: Is vooral een vraagbak voor bezoekers, vrijwilligers en mensen die iets in het park willen organiseren. Houdt in de gaten of het park opgeruimd is, het groen er goed bij ligt of waar de inzet van handhavers of reinigers nodig is.

Deze mooie, heldere en volledige opsomming is te lezen in het herfst infobulletin van Geerdinkhof. Waarbij daar de vraag wordt gesteld of er ook nog een gebiedsdirigent, gebiedsmediator of gebiedsfluisteraar zullen komen?

Ik heb bij deze opsomming een aantal vragen: wat zijn de namen van deze ambtenaren, wat zijn de contactgegevens van deze ambtenaren, wanneer stellen deze ambtenaren zich voor aan de bewoners en bewonersorganisaties en wanneer wordt er met de bewoners/bewonersorganisaties een schouw gelopen door de woonwijk?

Maar ook: Kunnen/mogen bewoners hun buurt aankleden of opvrolijken? Een buurtbank, een prullenbak, een fietsenrek, een bloemenbak als bewonersinitiatief en/of bewonerszelfbeheer?

De ervaring leert dat er in de K-buurt, Amsterdam-ZuidOost jarenlange discussies gevoerd worden tussen het buurtplatform Hart voor de Kbuurt en heel veel verschillende ambtenaren. De ervaring leert dat voor de bühne door ambtenaren, politici en bestuurders mooie woorden worden uitgesproken. Maar dat de praktijk treurig is. Handhaving deelt waarschuwingen en boetes uit voor goed bedoelde bewonersinitiatieven. Individuele bewoners haken af bij bewonersparticipatie. En bereidwillige ambtenaren draaien de ziektewet in.

Ik noem deze blogpost ‘buurten’. Wanneer bewoners meer met elkaar buurten, kletsen, praten, dan ontstaan er mooie momenten. Wanneer de ambtenaren meer in de buurten rondlopen, hun gezicht laten zien, zichzelf voorstellen en bekendmaken, dan ontstaan er in een goede constructieve samenwerking mooie nieuwe leefbare buurten.

Discriminatie

“Ik heb genoeg van jouw volk gezien. Komt mijn eigen volk ook nog aan de beurt?”, vroeg een Nederlandse mevrouw nadat ik klaar was met mijn voorstelling.

Er worden dagelijks nare opmerkingen gemaakt over jongeren en/of volwassenen op basis van o.a. hun kleur, religie en afkomst:
– “K*tmoslim!”
– “Zwarte piet!”
– “Terrorist!”
– “Jullie Marokkanen, Turken en Antilianen zijn toch allemaal hetzelfde.”
– “Die hoofddoek is een vorm van onderdrukking.”

Of middels micro-agressie:
– “Wat spreek jij goed Nederlands!”
– “Jij bent anders!”
– “Jij bent goed geïntegreerd.”

En dan vragen wij ons af hoe het komt dat men zich afzet tegen de maatschappij? Als jij structureel wordt #gecriminaliseerd, #gedemoniseerd, #geridiculiseerd en #gediscrimineerd door bijv. politici, media, politie en docenten, hoef je geen Einstein te zijn om te begrijpen dat het segregerend en polariserend werkt.

Ja, ik heb mij, ondanks alles wat ik naar mijn hoofd geslingerd heb gekregen en nog steeds, weten te transformeren tot wie ik vandaag de dag ben. Gelukkig ben ik niet de enige! Maar… dat maakt ons niet ineens het ‘voorbeeld’ van hoe het wel kan, om daarmee te zeggen dat het niet moet uitmaken wat men tegen je zegt. Want, zolang je hard genoeg werkt, kom je er wel.

For your information, woorden zijn krachtig, dragen bij aan het ‘selffulfilling prophecy’ en achtervolgen mensen hun leven lang.

Zomaar een voorbijkomend bericht op LinkedIn van Ismail Aghzanay. Op zijn profiel schrijft hij over zichzelf: Leraar van het Jaar 2018 R’dam & 2021 NL | Meesters Met Dromen | Dagvoorzitter & Spreker (o.a. Kansengelijkheid, Burgerschap, Pedagogisch klimaat, Persoonlijk Leiderschap)

Natuur is een feest

Op de Floriade ontmoet ik Bart de Koning van Natuuriseenfeest. Hijzelf zegt daar het volgende over:

Natuur is een feest! Mensen doen graag mee aan een feestje en zijn dol op natuur. Een feestelijk gevoel krijg je door beleving, door verhalen, door lekker gezond eten en drinken en door samen aan iets bezig te zijn.

Natuur is een Feest heeft een kleiner broertje m/v: Peuters in het Wild. Beiden zijn een netwerk van aanbieders. Samen willen we de kinderen de kans geven om lekker buiten te spelen en de natuur te ontdekken.

Bart de Koning ontwikkelt educatie met een positieve twist. Meestal staat onderzoekend en ontwerpend leren centraal.Hij is nu bezig met een leerlijn over energie en klimaat. Super interessant wat kleuters al kunnen ontdekken over energie en wat zij zelf daarmee te maken hebben.

Kinderen de gelegenheid geven om vaker de natuur te ontdekken en buiten te spelen is het doel van Bart de Koning.

Op de websites http://www.natuuriseenfeest.nl en http://www.peutersinhetwild.nl is meer te vinden over de activiteiten van Bart de Koning en zijn collega’s.

Voor kinderfeestjes of peuteractiviteiten met de natuur, spelen, activeren? Bart de Koning en zijn collega’s zijn verspreid over Nederland beschikbaar. Er zijn ook evenementen en trainingen voor de volwassen natuurliefhebbers.

Voor kleuters en peuters zijn er onwijs leuke avonturen vormgegeven en ontwikkeld. Zoals een verjaarsfeest met ‘taart’ voor de kippen; een molletje die moest vluchten voor een bulldozer (mag hij bij jullie komen wonen?); Meester Haas die lesgeeft over voelen, ruiken, proeven, kijken en horen.

Home

Energie besparen tip 8

Pomp van de vloerverwarming

Zonder schakelaar draait een oude pomp bij de vloerverwarming voortdurend, terwijl een nieuwe pomp met schakelaar alleen draait als dat nodig is. Dit kan je zo’n 90 euro per jaar schelen. Een pompschakelaar van zo’n 60 euro heb je dus binnen een jaar terugverdiend, terwijl je het toch gewoon lekker warm en comfortabel houdt deze winter.

Haroon, Khadija en Ibrahim

Haroon is in Afganistan zijn gezin en familie verloren door de nog steeds voortdurende oorlog. Khadija heeft in Marokko haar universitaire studie Frans afgerond. En Ibrahim is in Oeganda gemarteld door het Verzetsleger van de Heer onder leiding van Joseph Kony 

Haroon heeft een afgeronde opleiding als architect en bouwkundig tekenaar. Maar krijgt in Nederland geen erkenning van zijn diploma’s. Met zijn 2 rechterhanden, kennis van zaken en doorzettingsvermogen werkt hij een volle werkweek in zijn allround klussenbedrijf. Graag zou hij een eigen huis willen kopen. Alleen wil geen enkele bank hem een hypotheek verstrekken. Ook een huurhuis is moeilijk zo niet onmogelijk. Regels en wooneisen in Amsterdam zijn lastig. Graag zou ik hem mijn bovenverdieping verhuren. Maar mijn huis splitsen is lastig en moeilijk. En de gebruikelijke korting op mijn AOW bij voordeur delers vind ik ook weer vervelend. Via activiteiten van Hart voor de Kbuurt leerde ik Haroon kennen. https://www.facebook.com/HartVoorDeKbuurt

Khadija holt alle werkdagen naar 3 verschillende schoonmaak klussen. Zij is ambitieus. Zij heeft mij als taalmaatje/taalcoach gevraagd om haar te helpen met haar B1-examen Nederlands. Het liefst wil zij in Nederland op een middelbare school Frans geven. https://www.taalcoachwijzer.nl/

Ibrahim wordt aan mij gekoppeld via https://venzo.co.nl/vrijwilligers/ Vanuit een COA woont Ibrahim nu tijdelijk op een kamer in Amsterdam-ZuidOost. De martelingen bezorgen hem nog steeds slapeloze nachten, hoofdpijn en zorgen. Met een kruk, rollator en rolstoel beweegt Ibrahim zich met moeite door de kamer. Omdat de woning op 1 hoog is kan hij niet alleen/zelfstandig naar buiten. Terwijl de buitenlucht en andere mensen een klein beetje zijn zorgen kunnen verhelpen?

Elders lees ik over het gedachtengoed van de PVV, FvD, JA21 en de groep van Haga. Maar ook over een nieuwe groep https://asianraisins.nl/ die opstaat tegen het racisme en de vreemdelingenhaat in Nederland.

In mijn ogen gedraagt het Rijke Nederland zich zeer armoedig naar vluchtelingen en arbeidsmigranten.

De HAS en Sam Lepoutre

Op diverse sociale media zie ik hoe een boerenzoon een Minister onder uit de zak geeft. Als trotse boerenzoon en student aan een gerenommeerde onderwijsinstelling gaat hij fors tekeer. Tijdens mijn studie kreeg ik ook een conflict met een van mijn docenten. Trots vertelde deze docent, ook een boerenzoon, hoe hij samen met zijn vrouw hun varkens 2 keer per dag van eten en drinken voorzag. Mijn vraag was of varkens misschien iets meer nodig hebben dan alleen eten en drinken. Varkens zijn zeer sociaal en spelen graag met elkaar. Opgesloten in te kleine ruimtes krijgen ze vooral stress reacties.

Tussen mij en mijn docent is het nooit meer goed gekomen.

Als ik Sam Lepoutre op tv hoor praten komen mijn studiejaren aan de HAS in Den Bosch weer bij mij naar boven.

Dat de boeren steeds meer een eigen werkelijkheid hebben opgebouwd laat elk nieuws bericht zien. De trekkerterroristen zijn blijkbaar ook voor Sam Lepoutre een groot voorbeeld. Welke impact de overval bij het woonhuis van de Familie van der Wal op haar familie heeft gehad omschrijft de minister kalm en beheerst. Het roept bij mij heel veel respect op.

De nieuwste berichtgeving over sjoemelpraktijken met mest leren mij dat de criminaliteit bij boerenbedrijven de overhand heeft gekregen. Dat Sam Lepoutre van andere boeren, buren en wellicht zijn eigen familie het foute voorbeeld krijgt? Het roept bij mij vooral vragen op. Vragen over de kwaliteit van de docenten en lesstof op de HAS van Den Bosch.

Dat de voorzitter van Farmers Defence Force (FDF) Mark van den Oever ook aanhang heeft bij de jeugd laat het tv-optreden van Sam Lepoutre goed zien.

Caring Farmers, deelnemers aan Land van ons, Nieuw Boeren, de 4 organisaties van Aardpeer.nl, de deelnemers van Herenboeren, de vrijwilligers van Voedselbossen, Grootouders voor Klimaat, de bewoners van Eetbaar Soest, de bewoners van de voedseltuin Overvecht, wij.land laten met elkaar zien dat er ook een andere Nederlandse Land- en Tuinbouw mogelijk is.

Ik geef de link naar het tv-programma en 2 artikels over de trotse boerenzoon:

https://www.npostart.nl/college-tour/06-11-2022/KN_1730113

Opvolger Sam: ‘Mag de familietraditie voortzetten’

Sam uit Collegetour: ‘Het is een grote klotezooi’

Eco Reizen

Reizen met de trein: hoe duurzaam is dat eigenlijk? 

In de nieuwsbrief voor de ‘Wereld van morgen’ lees ik het volgende:

Met ons vervoer verbruiken we enorme hoeveelheden energie. Omdat deze energie nog vaak wordt verkregen uit fossiele bronnen is het dus goed om de manier waarop je reist zorgvuldig te kiezen. Het zou natuurlijk top zijn als iedereen overal wandelend en fietsend naartoe kon gaan voor een maximale duurzame impact, maar dat is niet realistisch. Gelukkig wordt er hard gewerkt aan allerlei duurzame en innovatieve vervoersmiddelen zoals elektrische auto’s en deelscooters. 

Niet iedereen heeft toegang tot deze vervoersmiddelen die soms prijzig of alleen in de Randstad beschikbaar zijn, maar kunnen de meeste mensen wel met het openbaar vervoer reizen. Nu we minder van corona merken is het ook weer goed mogelijk om voor deze manier van vervoer te kiezen. We zochten daarom voor je uit hoe het eigenlijk zit met duurzaamheid bij de NS. 

Reizen met de trein

In Nederland is 20% van de CO2-uitstoot en dus luchtvervuiling, afkomstig van verkeer en vervoer. Welk vervoersmiddel het milieu het meest belast kan per moment en situatie verschillen. Het hangt bijvoorbeeld af van het tijdstip waarop je reist, de duur van je reis en van het type auto of het soort openbaar vervoer. Daardoor zijn vervoersmiddelen niet zomaar één op één te vergelijken. 

Toch kunnen we zeggen dat je het milieu flink spaart door met de trein te reizen i.p.v. met de auto. Dat komt door een mooie ontwikkeling: reizen met de trein is sinds 2017 vrijwel CO2-neutraal. Je stoot bijvoorbeeld zo’n 7x minder CO2 uit als je de auto laat staan en de trein pakt op een ritje van Rotterdam naar Amsterdam. Het precieze duurzame verschil tussen een trein- of autoreis bepaal je met de rekenmachine van Ecopassenger.  

En gelukkig is het voor ons Nederlanders ook redelijk makkelijk om de trein te pakken. Met één van de dichtste spoornetwerken ter wereld woont een gemiddelde Nederlander op zo’n 5 km afstand van een station.  

De rekenmachine: http://ecopassenger.hafas.de/bin/query.exe/en?L=vs_uic& vind ik makkelijk en overzichtelijk. Blijft natuurlijk dat ik de luxe heb dat er 2 intercity stations op fiets afstand zijn, 2 kleinere NS stations ook op fietsafstand, 2 metrostations op loopafstand en een bushalte aan het begin van mijn straat. Elders in Nederland is dat jammer genoeg anders … Mijn herfstvakantie kan dus makkelijk met de trein, terwijl anderen toch weer liever voor de auto kiezen?

Een goede bodem

Ik ben opgegroeid op het Brabantse zand. Een makkelijk en eenvoudig te bewerken grondsoort. Later ontdekte ik de voedingswaarde van kleigronden. Al is het bewerken van deze grondsoort moeilijker en lastiger. Esgronden waarin de humus van jarenlang bemesten van de zandgronden iets hoger liggen. Kleigronden die voor de vorst bewerkt moesten worden om m.b.v. de vorst in de winter een mooi kruimelig zaaibodem te verkrijgen. Dat het door de Klimaatverandering steeds minder vriest in Nederland heeft dus meer onverwachte nadelen …

Schaalvergroting in de landbouw en talloze industrieterreinen hebben veel goede bodems laten verdwijnen. Bouwen, slopen, bouwen en weer slopen in Amsterdam-ZuidOost maakt dat de bodemvorming in de opgebrachte zandlaag telkens weer wordt vernietigd. Dat er her en der inheemse beschermde planten en dieren last hebben van het rijtje “bouwen, slopen, bouwen en weer slopen” mag duidelijk zijn.

Voor tuinliefhebbers beschrijf ik hier iets over het belang van een goede bodem:

De bodem bestaat uit mineralen, organische stof en een wereld aan beestjes, schimmels en bacteriën. Deze beestjes en micro-organismen maken holtes en gangen, waar vervolgens lucht en vocht door kan stromen. Dit noemen we ‘de structuur’ van de bodem. De beestjes en schimmels vormen een keten die de voedingsstoffen uit organisch gebonden mineralen beschikbaar maken in een door plant en boom opneembare vorm, zodat deze kunnen groeien en bloeien. Het bodemleven en de structuur zijn dus super belangrijk voor de plant om zich te kunnen voeden.

Compost
Een van de manieren waarop je zorg kan dragen voor de bodem is door het maken en aanbrengen van compost. Compost bestaat uit veraarde plantenresten en ander organisch materiaal dat onder invloed van verschillende afbraakprocessen verandert in vruchtbare aarde. Compost kan op veel verschillende manieren gemaakt worden. Ieder proces kent een eigen ‘recept’ en kwaliteiten. Wat alle vormen van compost met elkaar gemeen hebben is dat ze de bodem verzorgen en verbeteren door het toevoegen van voedingsstoffen, het stimuleren van het bodemleven en het verbeteren van de structuur.

Wormenwondercompost 
Wormencompost is gemaakt door wormen die groenafval uit onze keuken verwerken. De wormen eten en verteren de plantenresten om ze vervolgens weer uit te poepen. Dit resulteert in een mooie donkere, licht kruimige ‘aarde’. De wormen hebben zo de resterende voedingstoffen uit het FGT-afval beschikbaar gemaakt voor de aarde. Hierdoor kunnen deze voedingsstoffen makkelijk opgenomen worden door de plant. In mijn blogposts over Wormenhotels is meer te lezen over wormenwondercompost.

Carnaval

Steeds meer kom ik rode zakdoeken tegen. Uit mijn jeugd herinner ik mij de boerenkiel met een rode zakdoek om mijn nek. Traditioneel is de elfde van elfde de start van het nieuwe carnavals seizoen. En nu vraag ik mij af of het dragen van een rode zakdoeken verplicht is?

Of de vele nieuwe Luxemburgers rondlopend en zwaaiend met hun Nationale vlag hier iets over te zeggen hebben? Of de geemigreerde inwoners uit Sleeswijk-Holstein met een fier wapperende vlag aan hun huis hier iets over te zeggen hebben?

Bij de opening van het Carnavals seizoen zijn er (natuurlijk) in onvervalst dialect of streektaal de meest actuele zaken te beluisteren. In Noord-Brabant het Tonpraten  (‘Tonproaten’) of in Limburg het buuttereednen. De ‘tonprater’ of ‘buuttereedner’ legt uit wat er mis gaat in deze tijd. Maar vooral vertelt hij wie daarvoor verantwoordelijk is. De scherpe tong en de duidelijke analyse maakt menig Bekende Nederlander, bestuurder of politicus waar het mis gaat. Maar bovenal de tonprater of buuttreedner geeft ook verrassende en mooie oplossingen.

In vrijwel elke stad en ieder dorp waar carnaval gevierd wordt, zijn er speciale avonden en podia waar naar de lokale tonpraters of buuttereedners geluisterd kan worden. Ik weet dat op Feestboek, Djoetjoep en andere moderne internetkanalen van alles te vinden is voor de huidige problemen in Nederland.

Voor sommigen lopen feiten en meningen in elkaar over? Voor anderen zijn de Nederlandse en Europese Wet- en Regelgeving iets dat alleen voor anderen geldt? Mondiale Verdragen schijnen in eigen huis en achtertuin niet geldig te zijn? Ook hoor ik wel dat Wetenschappelijk Onderzoek van obscure deskundigen irrealistische horrorverhalen zijn?

Vandaag is er voor mij een zekerheid. Mijn papieren zakdoekjes zijn kraakhelder wit. En vandaag vertrouw ik op de nieuwe Prins Carnaval, de Raad van Elf en alle wijsheden/waarheden die door de Tonpraters en Buutreedners verkondigd worden.