In een gesprek over lekkere honing noemt mijn buurvrouw Turkse honing. Ik herinner mij een historisch verhaal over een ‘giftige’ honing.
In Turkije is er een honingsoort die ‘deli bal’ of ‘gekke honing’ wordt genoemd. De Rododendrons rondom de Zwarte Zee bevatten het gif grayanotoxine. De paarse bloeiende Rododendrons hebben dit gif. De Pontische rododendron (Rhododendron ponticum) is een plant uit de heidefamilie (Ericaceae) die van nature voorkomt in zuidelijk Europa en Anatolië.
Als de zwermen bijen vroeg in de lente uitvliegen, bloeien de rododendrons in het gebied rond de Zwarte Zee. De bijen zijn immuun voor het gif grayanotoxine. Met mooi en droog lenteweer vliegen de bijen naar de bloemen van de Rododendrons. En ze brengen de giftige nectar naar hun korven. Let wel de Rododendronsoorten in Nederland hebben dit gif niet in hun nectar.
Dit gif zit dus alleen in de eerste honingraten van het seizoen. Sommige imkers laten de honing daarom in de korf zitten, of ze mengen de ‘vroege’ honing met honing van latere maanden.
Het historische verhaal: De Romeinse veldheer Pompeius de Grote in de eerste eeuw voor Christus vond een aantal bijenkorven op zijn weg. Ze waren daar neergezet door zijn tegenstander, Mithridates, koning van Pontus. De Romeinse soldaten aten van de giftige honing en raakten beneveld. Vervolgens werden ze moeiteloos in de pan gehakt.
Of Mithridates Pompeius werkelijk op deze manier verslagen heeft? Ik ben geen historicus. Maar ik vind het wel een prachtig verhaal!
Wikipedia zegt over de giftigheid het volgende: De nectar is giftig door erin voorkomende grayanotoxinen. Vergiftigingsverschijnselen treden op tot twee uur na het eten van de honing en uiten zich in tintelingen in vingers en tenen, hoofdpijn, misselijkheid, het afnemen van de hartslag tot vijftig slagen per minuut (bradycardie) en bij een ernstige vergiftiging zelfs tot bewusteloosheid.
Een kilo ‘gewone’ honing uit de streek doet zo’n 35 euro, maar de‘gekke honing’ gaat voor wel vijftig euro over de toonbank. Of de productie van giftige honing ook in stand blijft dankzij het oude verhaal dat het libidoverhogend zou werken? Dit zou met tests bij ratten zijn bewezen. Voldoende reden voor veel mensen om ook eens deli bal te proberen.
Met deze blogpost herhaal ik het verhaal van Mithridates en de ‘deli bal’. Waarbij ik het aan een ieder laat om dit verhaal te geloven of te bewijfelen ….