Energiecoach op pad in de K-buurt in Zuidoost

Op de website van !Woon is een interview met mij geplaatst:

In de K-buurt in Amsterdam Zuidoost onderzoekt de gemeente hoe de wijk Aardgasvrij kan worden gemaakt. De eengezinswoning van Rob Alberts is al Aardgasvrij. Als Energiecoach voor !WOON komt hij bij veel mensen in de K-buurt over de vloer. “Ik zie veel energiearmoede.”

Naast de klimaatcrisis en het verlies van biodiversiteit is het leed van de Groningers een belangrijke drijfveer voor Rob Alberts om zich in te zetten voor de energietransitie. “Ik heb dankzij Gronings gas een comfortabel leven gehad. Zij lijden nu onder die gaswinning en we laten ze zakken als een baksteen.” In zijn woonkamer is het behaaglijk warm, dankzij twee flinke infraroodpanelen. “Je kunt naar Den Haag wijzen, maar ik houd me liever bezig met dingen die ik direct en heel concreet kan doen.”

Daar laat hij geen gras over groeien. Voor !WOON doet hij waardevol werk als Energiecoach, hij is betrokken bij het bewonersplatform Hart voor de K-buurt dat bewoners mobiliseert en zijn eigen huis in de Kantershof is sinds afgelopen zomer aardgasvrij.

Tijdens zijn huisbezoeken ziet Alberts hoe basale zaken soms al misgaan. “Ik vraag altijd eerst naar de jaarafrekening. Vaak weten mensen niet wat dat is en moet ik eerst helpen om die boven water te krijgen. Meestal zijn de rekeningen digitaal. Er zijn hier veel digibeten, die lezen die rekeningen niet.” Dat betekent dat ze ook geen idee hebben waarvoor ze betalen, of ze niet teveel betalen of hoe ze kunnen besparen.

Thermostaat lager zetten

Uit zijn verhalen blijkt dat veel mensen hun huis, gedrag en kleding niet aan de jaargetijden aanpassen. “Ze weten ook niet dat kleine ingrepen het wooncomfort enorm verbeteren. Zoals een opgerolde deken voor een tochtige deur, dikke gordijnen, tochtstrips. Het zijn simpele aanpassingen, maar je moet ze wel zelf doen.”

Sommigen blijken niet te weten hoe de thermostaat werkt. “Bij een vrouw die in de schuldhulpverlening zat, was het overal 25 graden. Ze vroeg zich af of de hoge energierekening misschien kwam doordat haar zoon zes ventilatoren naast zijn bed had staan; die kon anders niet slapen vanwege de warmte. Ze hadden er nooit aan gedacht dat ze de verwarming ook lager of uit konden zetten.”

Overigens is er in sommige corporatiewoningen helemaal geen thermostaat, of zijn er zelfs geen thermostaatkranen. Dat maakt het reguleren van warmte en gebruik ook wel erg ingewikkeld. Bij zijn huisbezoeken heeft hij bovendien heel wat ondeugdelijke installaties aangetroffen. In opdracht van het stadsdeelbestuur van Zuidoost heeft !WOON de problemen rond hoge afrekeningen van warmtekosten in kaart gebracht. Alberts heeft daaraan bijgedragen door bij zijn huisbezoeken als energiecoach de installaties te fotograferen en op bepaalde kenmerken te letten. Speciaal voor dit project, kreeg Rob een aanvullende training van Baudouin Knaapen, medewerker Aardgasvrij bij !WOON. Zo ontdekte hij bij een complex dat er al tien jaar een defect is dat niet gerepareerd wordt omdat de onderdelen niet meer te koop zijn. “Dat betekent dat mensen in te koude of te warme woningen zitten, maar wel gigantisch veel betalen. Dat is toch ongelofelijk? En dan praten ze wel over Aardgasvrij.”

“Veel bewoners durven niet te zeggen dat ze het niet begrijpen.”

Het gaat hier niet om klein bier. Soms moeten mensen aan het einde van het jaar duizenden euro’s bijbetalen. Hij vindt eigenlijk dat huurders niet met Aardgasvrij lastig gevallen moeten worden. “Sommigen zijn echt bezig met overleven.” Als corporaties toch kiezen voor Aardgasvrij, dan moeten ze ervoor zorgen dat de installatie tiptop in orde is en ze bewoners haarfijn uitleggen hoe ze comfortabel kunnen leven zonder dat daar onredelijk hoge kosten tegenover staan. “Veel bewoners durven niet te zeggen dat ze het niet begrijpen. Daar moeten corporaties en installateurs veel meer oog voor hebben.”

Stadswarmte

De voorkeursoplossing van de gemeente voor de K-buurt is stadswarmte. Een aantal eerder gerenoveerde flats zijn destijds al  aangesloten op warmte. Bij huisbezoeken in een complex vond Alberts tot zijn verbazing gasketeltjes in de keukenkastjes. Dat bleek hier nodig om het warmteverlies tijdens het transport weer op te peppen. “Hoezo Aardgasvrij?” Bij deze aansluiting op het hoogtemperatuur warmtenet gaat het verlies soms wel om tientallen procenten dus dit verdient aandacht.

Leerpunten en tips voor het vervolg

• Een goede check van de installaties is belangrijk als start van de zoektocht naar nieuwe warmteoplossingen.
• Energiegebruik en installaties zijn voor nogal wat bewoners best ingewikkeld. Om grip te houden op je energiegebruik is het belangrijk toch een beetje te weten hoe het werkt.
• Als jouw woning overgaat naar een andere manier verwarmen, zorg dan dat je goede voorlichting krijgt over het gebruik.
• De Energiecoach voorziet je als bewoners gratis van tips over goed gebruik van je installatie. Ook al heb je nog niet te maken met de energietransitie, plan alvast een bezoek in.